Instytut Pamięci Narodowej Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych – Kraków, Kielce, Małopolska, Świętokrzyskie - Aktualności -

 25 lutego – 8 marca 2019 

• Prezentacja wystawy „Polska Walcząca”, Zespół Szkół Leśnych w Zagnańsku (woj. świętokrzyskie).

 28 lutego 2019 

► Kraków, „Przystanek Historia”, ul. Dunajewskiego 8

• 17.30 – spotkanie poświęcone pracom Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN, poszukiwaniom miejsc pochówku bohaterów małopolskiego podziemia niepodległościowego i ofiar komunistycznego terroru.
• 18.20-19.00 – pokaz umundurowania i wyposażenia partyzantów powojennego podziemia antykomunistycznego.
• 19.00 – recital muzyczny pt. „Bezimienni – Rzecz o Żołnierzach Wyklętych” w wykonaniu Huberta Bojarskiego.

► Kielce, „Przystanek Historia”, ul. Warszawska 5

• 17.00 – prezentacja spektaklu „Wyklęci przez komunistów żołnierze niezłomni”. Przejmujący obraz procesu sądowego żołnierza podziemia antykomunistycznego splata się z historią rodzinną z czasów współczesnych.

► Sandomierz (Świętokrzyskie)

• 18.00 – Ratusz, wykład dr. Marka Jedynaka z Delegatury IPN w Kielcach o ppłk. Antonim Wiktorowskim ps. „Kruk”, „Piast” (1894-1945).

 1 marca 2019 

► Kraków, kino „Kijów”, al. Krasińskiego 34

• 9.00-13.00 – dwa spotkania edukacyjne dla uczniów pt. „Żołnierze Niepodległości. Walka o wolną Polskę 1944-1963” oraz projekcje fabularyzowanego dokumentu pt. „Kochankowie z lasu”, w reż. Arkadiusza Gołębiewskiego. Przed seansami prelekcje nt. młodzieżowego podziemia niepodległościowego wygłoszą dyrektor Oddziału IPN w Krakowie dr hab. Filip Musiał i naczelnik Oddziałowego Biura Badań Historycznych dr Michał Wenklar.

► Plac Szczepański w Krakowie

• 10.30 – otwarcie wystawy „Zapomniane ogniwo. Konspiracyjne organizacje młodzieżowe na ziemiach polskich w latach 1944/1945-1956”, poświęconej antykomunistycznej, powojennej konspiracji młodzieżowej. W uroczystości weźmie udział dyrektor Oddziału IPN w Krakowie. „Zapomniane ogniwo” to wystawa o fenomenie powojennego podziemia młodzieżowego. Na przełomie lat 40. i 50. w całym kraju powstało blisko tysiąc organizacji młodzieżowych, liczących od kilku do kilkudziesięciu osób. Tworzyło je tzw. pokolenie młodszych braci, czyli dziewczęta i chłopcy, którzy byli zbyt młodzi, aby walczyć z okupantami w latach II wojny światowej i tuż po niej. Czas tego pokolenia nadszedł kilka lat po wojnie, gdy komuniści zaczęli likwidować niezależne organizacje. Kilkanaście tysięcy młodych Polaków spontanicznie zamanifestowało wtedy przywiązanie do wolności.

► Plac Inwalidów w Krakowie

• 12.00 – „Tym, co stawiali opór komunizmowi”, patriotyczna uroczystość przy kamieniu węgielnym pomnika.

► Kielce

Obchody Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Weźmie w nich udział naczelnik Delegatury IPN w Kielcach dr Dorota Koczwańska-Kalita.

• 9.00 – zapalenie zniczy w miejscach poświęconych pamięci Żołnierzy Wyklętych.
• 10.00 – złożenie kwiatów przed pomnikiem poświęconym pamięci żołnierzy AK, NSZ, WiN, zamordowanych przez Urząd Bezpieczeństwa w więzieniu kieleckim.
• 10.00 – prezentacja spektaklu „Wyklęci przez komunistów żołnierze niezłomni”, Kieleckie Centrum Kultury (dla szkół ponadpodstawowych).
• 15.00 – Bazylika Katedralna, msza święta w intencji Żołnierzy Wyklętych; po mszy złożenie kwiatów przed ścianą straceń w byłym więzieniu kieleckim.
• 16.30 – uroczystości pod pomnikiem Armii Krajowej, m.in. wystąpienie dr Koczwańskiej-Kality, modlitwa za Żołnierzy Wyklętych, Apel Pamięci, salwa honorowa, ceremonia złożenia wieńców i wiązanek.

Ponadto

• Rozstrzygnięcie VI edycji Wojewódzkiego Konkurs ,,Żołnierze Niezłomni. Pamięci zapomnianym bohaterom naszego regionu”, we współpracy z  III Liceum Ogólnokształcącym z Oddziałami Integracyjnymi im. C.K. Norwida w Kielcach oraz Ośrodkiem Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej w Kielcach, Kieleckie Centrum Kultury.
• Otwarcie wystawy „Zapomniane ogniwo. Konspiracyjne organizacje  młodzieżowe na ziemiach polskich w latach 1944/1945–1956”, skwer Stefana Żeromskiego w Kielcach.

► Starachowice (Świętokrzyskie)

• 11.00 – w ramach obchodów dr Marek Jedynak z Delegatury IPN w Kielcach wygłosi w Gimnazjum nr 4 prelekcję „Konspiracja poakowska w rejonie Starachowic 1945-1948”.

► Skomielna Biała (Małopolska)

• 8.30 – program obchodów Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych, organizowanych przez Komitet Społeczny im. św. Sebastiana w Skomielnej Białej.

► Tymbark (Małopolska)

• 10.00 – odsłonięcie tablicy pamięci mieszkańców gminy Tymbark, walczących o niepodległość Polski oraz wszystkich ofiar niemieckiego i sowieckiego zniewolenia – Rynek w Tymbarku.
• 10.30 – wykład dr. Macieja Korkucia, naczelnika Oddziałowego Biura Upamiętnienia Walk i Męczeństwa IPN w Krakowie pt. „Wielu wrogów – jeden cel: Niepodległość” – Biblioteka Publiczna Gminy Tymbark.

► Olkusz i Miechów (Małopolska)

Projekcje dla uczniów filmu „Wyklęty” w reżyserii Konrada Łęckiego.

• 9.00 – Miejski Ośrodek Kultury w Olkuszu (ul. Francesco Nullo 29).
• 11.00 – Centrum Kultury i Sportu w Miechowie (ul. Racławicka 10).

Akcja filmu rozgrywa się w latach 1945-1948 i przedstawia żołnierzy zbrojnego podziemia niepodległościowego, walczących z władzą „ludową” o powojenny kształt Polski. Historia głównego bohatera osnuta jest wokół losów ostatniego z Żołnierzy Wyklętych – Józefa Franczaka ps. „Lalek”, uczestnika wojny obronnej Polski 1939. Po 1945 r. był on związany ze strukturami ZWZ-AK i brał udział w zamachach na tzw. utrwalaczy władzy ludowej – milicjantów i żołnierzy formacji bezpieczeństwa.
„Wyklęty” to film o brutalnych czasach, niedocenionych bohaterach, sporze o historię, osamotnieniu, trudnej miłości i dramatach rodzin.

► Skawina (Małopolska)

• 10.30 – Wojewódzkie Obchody Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych.

 2 marca 2019 

► Bodzentyn (Świętokrzyskie)

• 14.00 – podczas uroczystości upamiętniających żołnierzy i osoby walczące o niepodległość Polski przeciw sowieckiej okupacji po II wojnie światowej, Leszek Bukowski z Delegatury IPN w Kielcach wygłosi prelekcję pt. „Gdzie są groby z tamtych lat”.

 3 marca 2019 

► Kraków. Główne uroczystości na Wawelu i w parku Jordana, z udziałem prezesa IPN dr. Jarosława Szarka oraz dyrektora krakowskiego IPN.

• 10.00 – katedra na Wawelu, msza święta pod przewodnictwem metropolity krakowskiego abp. Marka Jędraszewskiego.
• 11.30 – przemarsz patriotyczny z Wawelu przez Rynek Główny do parku Jordana.
• 12.00 – uroczystości w parku Jordana.

► Filharmonia Krakowska, ul. Zwierzyniecka 1

• 15.00 i 18.00 – dwa Koncerty Galowe w Hołdzie Żołnierzom Wyklętym – centralne punkty V Festiwalu Wolnej i Niezawisłej. Wydarzenia współorganizują Oddział IPN w Krakowie i Stowarzyszenie Passionart. Podczas drugiego koncertu obecni będą m.in. prezes IPN oraz dyrektor krakowskiego oddziału Instytutu. Wstęp na oba koncerty jest wolny, za okazaniem darmowego zaproszenia. Bezpłatne wejściówki można odbierać w kasach Filharmonii Krakowskiej od 26 lutego 2019 r., w godzinach otwarcia kas (wt.-pt. 10.00-14.00, 15.00-19.00 oraz na godzinę przed każdym innym koncertem). Zapraszamy także na transmisję internetową z koncertu – od godz. 18 na stronach: www.ipn.gov.pl i www.passionart.org.pl.

► Rabsztyn w gminie Olkusz (Małopolska)

• 12.00 – VII Bieg Tropem Wilczym, organizowany pod patronatem Oddziału IPN w Krakowie przez Olkuszbiega, Klub Historyczny im. AK w Olkuszu, IV LO w Olkuszu oraz Nadleśnictwo Olkusz. Dystans 1963 i 5000 metrów oraz Bieg Małego Konspiratora.

 5 marca 2019 

► Kielce, Centrum Edukacyjne „Przystanek Historia”, ul. Warszawska 5

• 17.00 – projekcja filmu „Mój przyjaciel Laluś”. Opowieść o Józefie Franczaku ps. „Laluś”, najdłużej ukrywającym się żołnierzu podziemia niepodległościowego.

 8 marca 2019 

Skała, Zespołu Szkół i Placówek Oświatowych im. Władysława Łokietka, ul. ks. Stanisława Połetka 30.

• 11.00 – uroczystość odsłonięcia tablicy upamiętniającej działaczy niepodległościowej organizacji konspiracyjnej Młodzież Armii Krajowej (z udziałem dyrektora krakowskiego IPN). Młodzież Armii Krajowej działała w Skale w latach 1946-1950. Dowodził nią Stanisław Baranek ps. „Mak”, „Jurek”, „Kruk” – w czasie okupacji niemieckiej żołnierz 106. Dywizji Piechoty AK.

 10-24 marca 2019 

• Prezentacja wystawy „Polska Walcząca”, Szkoła Podstawowa nr 10 w Starachowicach (woj. świętokrzyskie).

 24 marca 2019 

► Osielec pod Jordanowem (Małopolska)

• 11.00 – odsłonięcie pomnika Zygmunta Szendzielarza ps. „Łupaszka”, majora Wojska Polskiego i Armii Krajowej, dowódcy 5. Wileńskiej Brygady AK. W uroczystości wezmą udział m.in. prezes IPN, wojewoda małopolski oraz dyrektor krakowskiego IPN.

30 czerwca 1948 r. w Osielcu, gdzie się ukrywał, mjr Szendzielarz został aresztowany przez UB. Na dwa i pół roku osadzono go w więzieniu przy ul. Rakowieckiej w Warszawie. Był torturowany. 23 października 1950 r. rozpoczął się proces. 2 listopada 1950 r. zapadł wyrok – kara śmierci. Wykonano go 8 lutego 1951 r. w więzieniu na Mokotowie. Ciało zostało pochowane w tajemnicy, w nieznanym miejscu. W 2013 r. badacze IPN zidentyfikowali szczątki mjr. Szendzielarza, podczas prac ekshumacyjnych na Łączce, na warszawskich Powązkach. Pogrzeb państwowy odbył się 24 kwietnia 2016 na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

 Marzec 2019 

• Prezentacja wystawy „Śladami zbrodni. Centralne Więzienie Rawicz”, „Przystanek Historia” w Kielcach, ul. Warszawska 5.
• Prezentacja wystawy „Niezłomna, wyklęta, przywrócona pamięci. Danuta Siedzikówna „Inka” 1928-1946”, Miejskie Centrum Kultury w Skarżysku Kamiennej (woj. świętokrzyskie).