Instytut Pamięci Narodowej „Człowiek ze stopu wartości”. Film o Jacku Smagowiczu - Aktualności -

Po emisji odbyła się transmitowana na Facebooku krakowskiego IPN rozmowa z udziałem Agnieszki Niemiec, reżyser filmu oraz zaproszonych gości. Spotkanie poprowadziła dr hab. Cecylia Kuta, naczelnik Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Krakowie. Wzięli w nim udział m.in. wdowa Halina Smagowicz i syn Miłosz, zastępca dyrektora Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL Jacek Pawłowicz i zastępca dyrektora Biura Edukacji Narodowej IPN dr Jarosław Szarek. Odczytano list generała Zakonu Rycerzy św. Jana Pawła II Krzysztofa Wąsowskiego. Film będzie dostępny w internecie przez dwa tygodnie.

Jacek Smagowicz (1943–2022)

Urodził się w 1943 r. w Warszawie. Ukończył III LO w Krakowie (1963). W latach 1963-1965 studiował historię w Wyższej Szkole Pedagogicznej. Działalność opozycyjną rozpoczął w 1968 r. Został zatrzymany po akcji ulotkowej potępiającej interwencję Układu Warszawskiego w Czechosłowacji. W 1977 r. uczestniczył w czarnym marszu po śmierci Stanisława Pyjasa. Od 1976 r. był współpracownikiem KOR/KSS KOR, a od 1979 r. KPN. Brał udział w manifestacjach niepodległościowych, kolportował niezależne wydawnictwa, m.in. „Głos”, „Opinia”, „Robotnik”, „Jedność Stoczniowa”.

Od września 1980 r. należał do „Solidarności”, był członkiem a następnie przewodniczącym komisji zakładowej w Polmozbycie. Po 13 grudnia 1981 r. organizował strajk okupacyjny w zakładzie, do 16 grudnia uczestniczył w strajku w Nowohuckim Przedsiębiorstwie Instalacji Przemysłowych Montin. 17 grudnia został zwolniony z pracy za zorganizowanie strajku.

W latach 1981-1989 współorganizował pomoc dla represjonowanych, był członkiem i animatorem Konfraterni Robotniczej w kościołach Arka Pana w Nowej Hucie, św. Maksymiliana Marii Kolbego w Mistrzejowicach i Matki Bożej Pocieszenia w Juszczynie koło Makowa Podhalańskiego.

14 czerwca 1982 r. został internowany i zamknięty w ośrodku odosobnienia w Załężu koło Rzeszowa i Uhercach. Zwolniono go 1 października 1982 r. 23 lutego 1983 r. został skazany w trybie doraźnym na rok pozbawienia wolności w zawieszeniu.

Od 1983 r. współorganizował msze za ojczyznę, w 1984 r. był jednym z liderów Ruchu Odwaga i Prawda im. ks. Jerzego Popiełuszki. W latach 1984-1995 uczestniczył w rocznicowych Marszach Szlakiem I Kompanii Kadrowej. Współorganizował manifestacje i akcje protestacyjne w Krakowie. Był wielokrotnie zatrzymywany i karany grzywnami przez kolegia ds. wykroczeń.

W latach 1988-1990 brał udział w reaktywowaniu struktur „Solidarności”, od 12 września 1988 r. należał do jawnego Regionalnego Komitetu Solidarności Małopolska. Był też członkiem Społecznego Komitetu Budowy Pomnika ku Czci Górników KWK Wujek w Katowicach, a od 1 lutego 1990 r. przewodniczącym Małopolskiego Oddziału Społecznego Komitetu Budowy Pomnika ku Czci Górników KWK Wujek.

W lipcu 1989 r. wrócił do pracy w Polmozbycie. W latach 1989-1995 był przewodniczącym komisji zakładowej „Solidarności”, od 1990 r. członkiem Zarządu Regionu Małopolska (do 1995 r. w prezydium ZR), w latach 1992–2010 współautorem programu „Solidarności”.

Od 1990 r. wchodził w skład Wojewódzkiej Komisji Kwalifikacyjnej ds. weryfikacji b. funkcjonariuszy SB w Krakowie. W latach 1990-1992 był członkiem Wojewódzkiej Rady Zatrudnienia w Krakowie. W 1990 r. współorganizował postawienia Krzyża Katyńskiego przy kościele św. Idziego w Krakowie. Od 1992 r. działał w Fundacji Solidarni Solidarnym (w latach 1994-1995 jako przewodniczący Rady Fundacji). Od 1992 r. był członkiem Naczelnej Rady Zatrudnienia, a w latach 1994-2002 Rady Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Koordynował pomoc Zarządu Regionu Małopolska „Solidarności” dla Czeczenii, a od 1995 r. był członkiem Rady Programowej Czeczeńskiego Ośrodka Informacji w Krakowie. W 1995 r. należał do grona inicjatorów postawienia pomnika Ofiar Komunizmu na cmentarzu Rakowickim. W kwietniu 2011 r. przeszedł na emeryturę.

Od 2016 r. należał do Stowarzyszenia im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego oraz Stowarzyszenia „Wolność i Niezawisłość”. W 2016 r. założył krakowską Chorągiew Zakonu Rycerzy Jana Pawła II. Wchodził w skład Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa przy Oddziale IPN w Krakowie, a także Wojewódzkiej Rady Konsultacyjnej ds. działaczy opozycji antykomunistycznej oraz osób represjonowanych z powodów politycznych w Krakowie.

Był autorem publikacji w „Tygodniku Małopolskim” (1990-1995), „Tygodniku Solidarność” (1990-1997), „Biuletynie Informacyjnym KK NSZZ Solidarność” (od 1992), piśmie „Rynek Pracy” (od 1998). Został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2006), Krzyżem Wolności i Solidarności (2016), medalem Zasłużony dla NSZZ „Solidarność” Regionu Małopolska (2002). W 2020 r. IPN przyznał mu tytuł Świadka Historii (z powodu pandemii wręczony w 2021 r.).

Autorzy biogramu: Anna Kawalec i Sławomir Chmura