Nawigacja

Aktualności

W Krakowie odbyły się uroczystości związane z 78. rocznicą akcji „Koppe”

9 lipca 2022 r. w Krakowie złożono hołd żołnierzom batalionu „Parasol” oraz Kedywu AK w związku z przypadającą 11 lipca 78. rocznicą akcji specjalnej „Koppe” – próby wykonania wyroku na niemieckim zbrodniarzu, dowódcy SS i policji w Generalnym Gubernatorstwie Wilhelmie Koppem.

W uroczystościach na ul. Powiśle (w miejscu akcji Koppe) wzięli udział przedstawiciele kombatantów i Wojska Polskiego oraz władz wojewódzkich, samorządowych, organizacji społecznych i harcerze. Oddział IPN w Krakowie reprezentował zastępca dyrektora dr Michał Wenklar, który w swoim wystąpieniu zwrócił uwagę na ofiarność żołnierzy Szarych Szeregów, przypominając strofy Juliusza Słowackiego o kamieniach rzuconych przez Boga na szaniec. Na tym szańcu blisko 50 lat po akcji Kopppe odrodziła się wolna Rzeczpospolita.

Modlitwę w intencji poległych żołnierzy zmówił o. Jerzy Pająk, kapelan żołnierzy AK i Związku Sybiraków, który wcześniej odprawił mszę świętą w kościele kapucynów przy ul. Loretańskiej. Zebrani złożyli kwiaty i zapalili znicze pod Pomnikiem Czynu Zbrojnego Polski Walczącej oraz pobliską tablicą upamiętniającą akcje Koppe.

Organizatorami uroczystości byli krakowski IPN, prezydent Krakowa, Oddział Stowarzyszenia Szarych Szeregów w Krakowie i środowiska harcerskie (Szczep 5 KDH „Wichry”).

Akcja specjalna „Koppe”

11 lipca 1944 r. żołnierze Batalionu „Parasol”, elitarnego oddziału Kedywu AK przeprowadzili na ulicach Krakowa jedną z najbardziej śmiałych akcji zbrojnych przeciwko niemieckiemu okupantowi. Jej celem było wykonanie wyroku na gen. Wilhelmie Koppem, wyższym dowódcy SS i policji w Generalnym Gubernatorstwie, jednym z głównych organizatorów terroru wobec polskiej ludności. Władze Polskiego Państwa Podziemnego wydały wyrok śmierci na niemieckiego zbrodniarza wojennego, który początkowo miał wykonać Kedyw Okręgu Kraków AK. Ostatecznie realizację zadania dowództwo Kedywu powierzyło oddziałowi „Parasol”.

Dowódcą akcji został Stanisław Leopold „Rafał”, a jako miejsce jej przeprowadzenia wybrano róg ul. Powiśle i pl. Kossaka. Próbę przeprowadzenia zamachu podejmowano trzykrotnie. W trakcie akcji 11 lipca 1944 r. śmiertelnie zraniono oficera jadącego z Koppem, ale sam generał prawdopodobniej wyszedł z zamachu bez szwanku.

Po akcji, podczas wycofywania się z Krakowa, akowcy natknęli się na auto z niemieckimi żandarmami. Doszło do strzelaniny. Ranny został „Dietrich”. Do kolejnego starcia z kilkudziesięcioma niemieckimi żołnierzami doszło niedaleko miejscowości Udórz. W czasie odskoku zginął „Ali”, ranny „Orlik” prawdopodobnie popełnił samobójstwo, a Niemcy zabrali ze sobą rannych „Storcha”, „Warskiego” i łączniczkę „Zetę”. Trafili oni do więzienia Montelupich, gdzie zostali zamordowani.

W rocznicę akcji specjalnej „Koppe” spotykają się przedstawiciele środowisk kombatanckich, władz samorządowych, harcerze z ZHR i ZHP, rekonstruktorzy z GRH „Parasol” oraz mieszkańcy Krakowa, by uczcić pamięć bohaterskich żołnierzy batalionu „Parasol” i Okręgu Kraków AK. W uroczystościach uczestniczą także żołnierze Wojska Polskiego, szczególnie Jednostki Wojskowej Komandosów z Lublińca, dziedziczącej tradycje batalionu „Parasol” oraz Jednostki Wojskowej Nil, której patronem jest gen. bryg. August Emil Fieldorf „Nil”.

do góry