Jak wyglądała typowa kariera w bezpiece? Ile czasu zajmowało awansowanie do stopnia majora czy pułkownika? Ilu funkcjonariuszy wywodziło się z przedwojennych ruchów komunistycznych? Czy członkostwo w przedwojennej Komunistycznej Partii Polski, którą w 1938 r. rozwiązał Komintern, a właściwie rozbił sam Stalin podczas krwawej rozprawy z tzw. starymi bolszewikami, było punktowane czy raczej stanowiło przeszkodę w karierze? A może bardziej liczyła się aktywność w czasie wojny w szeregach Polskiej Partii Robotniczej i Gwardii oraz Armii Ludowej? Jak wiele osób pochodzenia żydowskiego pełniło kierownicze stanowiska w bezpiece?
Na te i na inne pytania szukaliśmy odpowiedzi 21 lutego 2024 r. na „Przystanek Historia” IPN w Krakowie podczas spotkania Krakowskiej Loży Historii Współczesnej. Gościliśmy dr. Witolda Bagieńskiego z centrali IPN w Warszawie, współredaktora omawianego tomu oraz dr. Wojciecha Frazika z Oddziałowego Biura Badań Historycznych w Krakowie. Rozmowę poprowadził Janusz Ślęzak (IPN Kraków).
Leksykon zawiera 50 artykułów biograficznych o funkcjonariuszach centrali Resortu Bezpieczeństwa Publicznego Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego, Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, Komitetu ds. Bezpieczeństwa Publicznego i Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, którzy w latach 1944-1956 pełnili w nich funkcje kierownicze. Biogramy opracowano na podstawie szerokiej kwerendy archiwalnej i dostępnej literatury przedmiotu. Oprócz szczegółowych informacji na temat przebiegu służby poznajemy także losy tych osób poza aparatem bezpieczeństwa.
Publikacja została przygotowana w układzie wzorowanym na tzw. systemie holenderskim. W każdym tomie artykuły biograficzne prezentowane są w kolejności alfabetycznej.