Nawigacja

Książki – Kraków

Epizody harcerskiej konspiracji niepodległościowej na ziemi krakowskiej 1944–1953

Wojciech Hausner, Marcin Kapusta, współpraca Maria Konieczna, Epizody harcerskiej konspiracji niepodległościowej na ziemi krakowskiej 1944–1953, Kraków 2014, 357 s.

Aktywność środowisk młodzieżowych w latach czterdziestych i pięćdziesiątych XX w.pozostaje zagadnieniem trudnym, ale ciekawym naukowo. Szczególnie interesująca jest działalność organizacji i grup harcerskich o orientacji niepodległościowej. Wyróżniał je przede wszystkim wpływ harcerskiej formacji wychowawczej zarówno na strukturę, jak i na poszczególnych uczestników konspiracji.

W literaturze przedmiotu omawiającej dzieje harcerstwa ziemi krakowskiej, zwłaszcza zaś działania podejmowane wobec niego przez komunistyczny aparat represji, brakuje edycji źródłowych ukazujących skalę i zakres tego zjawiska.

Starając się temu zaradzić, autorzy opracowania wybrali dokumenty dotyczące najciekawszych i najbardziej reprezentatywnych organizacji harcerskich, dokonali ich analizy oraz opisu w kontekście historycznym.

SPIS TREŚCI

Wstęp

Część I. Geneza harcerskiej konspiracji niepodległościowej(1941–1950)

Rozdział 1. Przyszła Polska w programach podziemnego harcerstwa (1941–1944)
1.1. Idea wierności wobec państwa polskiego w założeniach wojennego harcerstwa
1.2. Wychowanie dla powojennej Polski
1.3. Zderzenie wizji przyszłej Polski z rzeczywistością roku1944

Rozdział 2. Rozwiązanie Szarych Szeregów i podjęcie pracy w ZHP przez część ich kierownictwa (styczeń–październik 1945)
2.1. Rozwiązanie Szarych Szeregów
2.2. Początki „drugiej konspiracji" 1944–1945
2.3. Krakowski przykład udziału instruktorów harcerskich w strukturach WiN
2.4. „Porozumienie" kierownictwa Szarych Szeregów z władzami ZHP

Rozdział 3. Walka o niezależność ZHP (1944–1949)
3.1. „Lubelski" Związek Harcerstwa Polskiego 1944–1945
3.2. Plany Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego wobec ZHP
3.3. Harcerska wiosna 1946 roku
3.4. Pierwsze projekty likwidacji ZHP
3.5. Przejmowanie kontroli nad kadrą instruktorską ZHP przez komunistyczne władze
3.6. Metoda podporządkowania i likwidacji ZHP przez władze PRL
3.7. Bierny opór krakowskiego środowiska instruktorów harcerskich ZHP i jego rozbicie przez Urząd Bezpieczeństwa 1949–1950

Część II. Harcerstwo i harcerska konspiracja niepodległościowa w kręgu zainteresowania Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego

Rozdział 4. Ogólna charakterystyka niepodległościowej konspiracji z harcerskim rodowodem w Polsce
4.1. Próba określenia mechanizmu powstawania harcerskich grup konspiracyjnych
4.2. Liczebność i ogólna charakterystyka harcerskiej konspiracji
4.3. Harcerskie inspiracje w innych organizacjach młodzieżowej konspiracji na przykładzie ziemi krakowskiej
4.4. Harcerstwo wśród innych środowisk młodzieży jako ważny czynnik „wrogiej działalności" w wytycznych do pracy Urzędów Bezpieczeństwa
4.5. Przykłady rozstrzygnięć sądów wojskowych wobec harcerskich grup konspiracyjnych i ich członków
4.6. Obóz w Jaworznie — stalinowskie narzędzie w polityce wobec zbuntowanej młodzieży

Rozdział 5. Próby budowy sieci agenturalnej aparatu bezpieczeństwa w krakowskim harcerstwie
5.1. O działalności ZHP nie jest nam bliżej wiadomo
5.2. „Przyręba" i „Malec": próba opisu przypadków werbowania agentów UB na terenie chorągwi krakowskich ZHP
5.3. Oferta Julii Brystygier z MBP

Część III. Harcerskie organizacje niepodległościowej konspiracji na ziemi krakowskiej w dokumentach Urzędu Bezpieczeństwa(1944–1956)

Rozdział 6. Hufce Polskie w Krakowie na tle sytuacji ogólnopolskiej (1944–1947)
Rozdział 7. Od Hufca „Drewniaki" do Polskiej StrażyPrzedniej (1945–1946)
Rozdział 8. „Stalowi Polacy" — organizacja wyrosła z zastępu„Rysie" (1944–1951)
Rozdział 9. Harcerze z Mościc — Związek Młodzieży Zbrojnej I (1949–1950)
Rozdział 10. Harcerska konspiracja niepodległościowa w Myślenicach (1948–1949)
Rozdział 11. „Zielone Harcerstwo" — konspiracyjna drużyna„Orlika" (1949–1952)
Rozdział 12. Harcerski Ruch Antykomunistyczny

Noty o autorach
Wykaz skrótów
Bibliografia

 

Gdzie kupić publikacje:

Kraków

do góry