E-Księgarnia-
Protokół wykonania kary śmierci na Ryszardzie Kłapucie. Fot. ze zbiorów IPN
Urodził się 4 kwietnia 1924 r. w Mysłowicach na Śląsku. Był synem Mikołaja (inspektora celnego) i Marii z d. Kopacz. Mieszkał z rodziną w Mydlnikach (dzielnica Krakowa). Był dobrze wykształcony (ukończył szkołę powszechną, dwie klasy szkoły technicznej i jedną klasę gimnazjum św. Jacka w Krakowie). W młodości działał w harcerstwie w 20. KDH.
W styczniu 1940 r. został zatrzymany i wywieziony do Niemiec – jak twierdził później, osadzono go w obozie koncentracyjnym za odmowę podpisania volkslisty. Zbiegł i pracował u gospodarza, a następnie w Czerwonym Krzyżu, jako pomocnik szofera. W 1945 r. znalazł się w strefie amerykańskiej, skąd w tym samym roku wrócił do Polski. Ożenił się z Zofią Kisielewską (Kiścielewską?), z którą miał córkę.
Po zakończeniu wojny początkowo mieszkał w Katowicach, a później przeniósł się do Krakowa. Pracował jako szofer. We wrześniu 1945 r. zarejestrował się w RKU Legnica, zwolniony z obowiązku służby wojskowej. Jesienią 1946 r. skontaktował się z łącznikami Zgrupowania Partyzanckiego „Błyskawica” i we wrześniu dołączył do konspiracji. Początkowo przebywał w okolicach Turbacza, poszukując obozowiska partyzantów. Następnie przez łącznika został skierowany w rejon Rabki, gdzie przydzielono go do 3. kompanii zgrupowania, dowodzonej przez chor. Henryka Głowińskiego „Groźnego” i nazywanej rabczańską lub „Plutonem Śmierci”.
Razem z Ryszardem Kłaputem do oddziału dołączyli jego dwaj młodsi bracia bliźniacy: Zdzisław (ps. „Siostra”) i Jerzy (ps. „Wykonał”). On sam, według tego co zeznawał, początkowo gotował żywność i czyścił broń oddziału, pozostając pod obserwacją partyzantów obawiających się prowokacji, a gdy koledzy nabrali do niego zaufania, objął funkcję wartownika. W trakcie śledztwa Ryszard Kłaput przyznał się do udziału w jednej tylko akcji – rekwizycji żywności i bydła od ludności słowackiej we wsi Podsarnie.
Po jednej z akcji partyzanci „Groźnego” rozdzielili się i ukryli na kwaterach. „Pomsta”, wspólnie z dowódcą i trzema towarzyszami znaleźli się w zabudowaniach na granicy wsi Bielanka i Raba Wyżna. O ich miejscu postoju zostało zawiadomione KBW i wieczorem 8 listopada budynek został otoczony przez pluton wojska, które bez ostrzeżenia zaatakowało. W walce zginęli dowódca kompanii chor. Henryk Głowiński „Groźny” i Jan Osiecki „Bratek”. Aresztowano Ryszarda Kłaputa „Pomstę”, Wojciecha Frodymę „Muchę” i Tadeusza Kościelniaka „Silnego”. Po stronie KBW zginął jeden żołnierz, dwóch było rannych. Zginął również gospodarz domu, w którym kwaterowali partyzanci – Stanisław Buksa, a jego dzieci odniosły rany.
Ryszard Kłaput był przesłuchiwany przez oficerów Informacji KBW oraz UB. Podczas śledztwa i procesu udowodniono mu wyłącznie działalność w partyzantce, posiadanie broni (pepeszy i pistoletu) oraz udział w akcjach rekwizycyjnych wymierzonych w ludność słowacką na Podhalu. Został postawiony przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Krakowie (sędzia Ludwik Kiełtyka), który na sesji wyjazdowej w Nowym Targu przeprowadził w trybie doraźnym pokazowy proces „bandy »Groźnego«”. Wyrokiem z 4 stycznia 1947 r. Ryszard Kłaput oraz Wojciech Frodyma i Tadeusz Kościelniak zostali skazani na karę śmierci. Prośby o łaskę skierował obrońca Kłaputa i Frodymy por. Eugeniusz Saar, oraz osobiście wszyscy skazańcy, ale Bolesław Bierut nie skorzystał z przysługującego mu prawa.
Ryszard Kłaput został rozstrzelany 17 stycznia 1947 r. w więzieniu Montelupich w Krakowie przez pluton egzekucyjny, dowodzony przez funkcjonariusza UB Stanisława Gębalę w zbiorowej egzekucji. Przy egzekucji byli obecni lekarz więzienny dr Eryk Dormicki i podprokurator WPR por. Józef Garwiński. Pochowano go potajemnie 20 stycznia 1947 r. na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.
Ryszard Kłaput został zrehabilitowany w 1992 r. decyzją Sądu Wojewódzkiego w Nowym Sączu. Szczątki odnaleziono podczas prac poszukiwawczych IPN na cmentarzu Rakowickim w Krakowie, w październiku 2018 r.