Instytut Pamięci Narodowej Krakowski IPN odnalazł szczątki „Paska” i „Groźnego”, partyzantów powojennego podziemia niepodległościowego - Aktualności -

To dwie spośród 24 osób, zidentyfikowanych w ciągu ostatnich kilkunastu miesięcy. 17 czerwca 2019 r. w Pałacu Prezydenckim w Warszawie odbyła się uroczystość wręczenia not identyfikacyjnych rodzinom ofiar reżimu komunistycznego i zbrodni UPA.

• Władysław Nowak ps. „Groźny”, żołnierz NOW-AK

Urodził się 14 maja 1921 r. w Kamyku w pow. bocheńskim. Był synem Stanisława i Anny z domu Stachowicz. Od 1943 r. działał w Narodowej Organizacji Wojskowej kolportując prasę konspiracyjną i współpracując z bratem, Stanisławem Nowakiem „Iskrą”, służącym w oddziale partyzanckim NOW-AK ODB „Jastrzębski”.

W marcu 1945 r. został zatrzymany przez komunistów, udało mu się jednak po kilku dniach zbiec z aresztu PUBP w Bochni, po czym wkrótce przyłączył się do oddziału NOW-NZW Augustyna Rafalskiego „Pogroma”. Brał udział w wielu akcjach grupy od maja do września 1945 r., po czym wyjechał na Ziemie Zachodnie. Ujawnił się tam w marcu 1947 r.

W 1950 r., zagrożony aresztowaniem przez UB, ponownie zaczął się ukrywać. Przebywał m.in. w Łomży i Krakowie. Kontaktował się wówczas z Mikołajem Mazurem, a później uczestniczył w działalności powstałej w tym czasie grupy przetrwania dowodzonej przez jego brata Stanisława.

WUBP Kraków zatrzymał „Groźnego” 11 stycznia 1951 r., wskutek gry operacyjnej UB. 31 sierpnia 1951 r. został skazany na śmierć przez WSR w Krakowie. Wyrok wykonano 24 grudnia 1951 r. w krakowskim więzieniu przy ul. Montelupich.

Szczątki Władysława Nowaka zostały odnalezione w maju 2018 r. podczas prac ekshumacyjnych prowadzonych przez IPN na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

• Mikołaj Mazur ps. „Pasek”, żołnierz NOW-AK

Urodził się 24 maja 1918 r. w Sobolowie w pow. bocheńskim. Był synem Józefa i Marii z domu Kośmider. Od 1941 r. działał w Narodowej Organizacji Wojskowej. Później, w 1944 r. pełnił funkcję szefa gospodarczego oddziału partyzanckiego NOW-AK ODB „Jastrzębski”, awansując do stopnia starszego sierżanta.

Po wkroczeniu do Polski Armii Czerwonej ukrywał się. Latem 1945 r. powrócił na ziemię bocheńską i przystąpił do oddziału NOW-NZW Augustyna Rafalskiego „Pogroma”. Uczestniczył m.in. w likwidacjach żołnierzy sowieckich i osób podejrzewanych o współpracę z komunistami, rozbrajaniu funkcjonariuszy UB oraz MO.

Ujawnił się, opisując swoją okupacyjną i powojenną działalność, jesienią 1945 r. w Krakowie. Po kilku miesiącach ponownie przystąpił do oddziału. Brał udział w kilku akcjach grupy, po czym w drugiej połowie 1946 r. zaprzestał działalności konspiracyjnej, a w 1947 r. ponownie się ujawnił. Niebawem, obawiając się aresztowania, znów rozpoczął działalność zbrojną. Na przestrzeni kilku lat brał udział w kilkunastu akcjach, które miały na celu przede wszystkim zdobycie pieniędzy na przeżycie członków grupy.

Został zatrzymany 10 stycznia 1951 r. przez WUBP Kraków, wskutek gry operacyjnej UB. WSR w Krakowie skazał go 31 sierpnia 1951 r. na śmierć. Wyrok wykonano 24 grudnia 1951 r. w więzieniu przy ul. Montelupich w Krakowie.

Szczątki Mikołaja Mazura zostały odnalezione w maju 2018 r. podczas prac ekshumacyjnych prowadzonych przez IPN na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

• Biogramy i wizerunki 24 odnalezionych osób