Nawigacja

Aktualności

Gra miejska „ORŁA WRONa NIE POKONA” - Kraków, 13 grudnia 2017

13 grudnia 2017 r. odbyła się edukacyjna gra miejska „Orła wrona nie pokona”. Gra skierowana była do młodzieży i opowiadała o czasie „Solidarności” oraz represjach o stosowanych wobec jej członków w okresie 1980–1989.

Młodzież odwiedzała punkty związane z upamiętnianiem ofiar stanu wojennego, pomocą internowanym, ale i akcjami prowadzonymi przez NZS oraz „Solidarność Walczącą” na terenie Krakowa. Gra współorganizowana była przez Region Małopolski NSZZ „Solidarność”, Sekcję Oświaty Regionu Małopolskiego NSZZ „Solidarność”, Instytut Nauk o Polityce i Administracji Akademii Ignatianum w Krakowie, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie oraz Klub Historyczny im. Armii Krajowej w Olkuszu.

36 lat wcześniej, 13 grudnia 1981 r., Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego na czele z gen. Wojciechem Jaruzelskim wprowadziła w Polsce stan wojenny. Tego dnia złamano nadzieje milionów Polaków i na wiele lat odsunięto szansę na demokratyczne przemiany. Stan wojenny przyniósł tysiącom osób i ich rodzinom wielkie cierpienie – izolację w obozach internowania, uwięzienie, pozbawienie pracy, inne represje, zaś dziesiątki niewinnych straciły życie.

Do wprowadzenia stanu wojennego Jaruzelski użył 70 tys. żołnierzy, 30 tys. milicjantów, 1750 czołgów, 1400 pojazdów opancerzonych, 500 wozów bojowych, 9 tys. samochodów. Pod broń powołał kilkanaście tysięcy rezerwistów.

Największy zasięg i jednocześnie najbardziej dramatyczny przebieg miały one na Górnym Śląsku. Wiele z nich skończyło się dopiero po pacyfikacji przez ZOMO. W kopalniach „Manifest Lipcowy” („Zofiówka”) w Jastrzębiu-Zdroju i „Wujek” w Katowicach milicja użyła broni palnej, zabijając dziewięciu górników. Organizatorzy protestów i podejmujący działalność podziemną byli aresztowani. Ogółem pomiędzy 13 grudnia 1981 a 21 lipca 1983 roku (formalnie zakończenie stanu wojennego) sądy wojskowe skazały 10191 osób, w tym 5681 na podstawie dekretu o stanie wojennym, a sądy powszechne orzekły kary - na tej samej podstawie - wobec 1685 osób.

Z końcem 1982 roku władze „zawiesiły” stan wojenny, a w lipcu 1983 roku go zniosły. Rozwiązano WRON, ogłoszono częściową amnestię. Były to jednak zabiegi o wydźwięku propagandowym. Wiele jego praw obowiązywało nadal do końca lat 80., a w więzieniach pozostały setki działaczy „Solidarności”. Nie ustawały również represje, których ofiarami było ponad 100 ofiar śmiertelnych, wśród nich m.in. górnicy kopalni „Wujek”, czy demonstranci zastrzeleni na ulicach Lubina i Nowej Huty. Całą Polską, a szczególnie Warszawą, wstrząsnęła śmierć maturzysty Grzesia Przemyka - zakatowanego na milicyjnym komisariacie oraz zamordowanie ks. Jerzego Popiełuszki. Jeszcze w 1989 roku „nieznani sprawcy” zabili ks. Stefana Niedzielaka, ks. Stanisława Suchowolca i ks. Sylwestra Zycha.

W latach osiemdziesiątych z Polski wyjechało bądź zostało wypchniętych na emigrację ponad 800 tysięcy ludzi - aktywnych, przedsiębiorczych, często zaangażowanych społecznie. Ich ogromny potencjał został dla kraju zaprzepaszczony, co jest jednym z pomijanych fatalnych skutków stanu wojennego.

do góry