Instytut Pamięci Narodowej Znicze pamięci w 75. rocznicę śmierci rtm. Witolda Pileckiego – 25 maja 2023 - Aktualności -

przesuń wstecz zdjęcia

przesuń dalej zdjecia

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

W Krakowie, w imieniu IPN, hołd rotmistrzowi złożyła zastępca dyrektora oddziału Cecylia Radoń. Znicze pamięci zapłonęły także w Parku im. rtm. Witolda Pileckiego w Nielepicach (gm. Zabierzów), gdzie dr Michałowi Wenklarowi, zastępcy dyrektora Oddziału IPN w Krakowie towarzyszył sołtys Nielepic Stanisław Dam. Pod tablicą pamiątkową w klasztorze bernardynów w Alwerni  znicz pamięci również zapalił dyrektor Wenklar wraz z burmistrzem Gminy Alwernia Beatą Nadzieją-Szpilą. Rtm. Pilecki schronił się tam 28 kwietnia 1943 r. po ucieczce z KL Auschwitz.

W Oświęcimiu pod pomnikiem na terenie Małopolskiej Uczelni Państwowej w Oświęcimiu znicze zapalił dr Michał Wenklar i prof. Sonia Grychtoł rektor uczelni wraz z delegacją. Pomnik patrona uczelni odsłonięto w 2018 r. Oświęcimska szkoła zajmuje m.in. budynek, do którego 14 czerwca 1940 r. Niemcy przywieźli pierwszy masowy transport więźniów do KL Auschwitz. Do obozu zagłady trafiło wówczas 728 Polaków, m.in. członkowie niepodległościowej konspiracji oraz aresztowani w obławach i łapankach.

W Tyńcu na ul. Bogucianka znicze zapłonęły pod tablicą umieszczoną przy domu, w którym rtm. Pilecki odnalazł schronienie podczas ucieczki. Rodzina Mazurkiewiczów bezinteresownie i z narażeniem bezpieczeństwa przenocowała uciekinierów, ukrywając ich w stodole, a także dając jedzenie na dalszą podróż.

Również pod tablicą na Rynku w Bochni spotkali się przedstawiciele IPN oraz zastępca burmistrza miasta Bochnia Robert Cerazy, dr hab. Teofil Wojciechowski burmistrz Bochni, członek Kolegium IPN w I i II kadencji (w latach 1999-2011) i przedstawicielka starosty bocheńskiego, by wspólnie oddać hołd rtm. Pileckiemu.

Rotmistrz Witold Pilecki

25 maja 1948 r. o godz. 21.30 komuniści zabili jednego z najdzielniejszych obrońców Niepodległej. Żołnierza Armii Krajowej, organizatora ruchu oporu w niemieckim obozie koncentracyjnym KL Auschwitz, uczestnika powstania warszawskiego.

Służbę Polsce rozpoczął w czasie wojny z bolszewikami w 1920 r. Walczył podczas kampanii wrześniowej 1939 r., a następnie w strukturach Polskiego Państwa Podziemnego. W 1940 r., wykonując misję zleconą przez dowództwo ZWZ, dobrowolnie poddał się aresztowaniu i wywózce do niemieckiego obozu koncentracyjnego KL Auschwitz, by zdobyć informacje o zbrodniach Niemców i zorganizować konspirację niepodległościową. Na skutek zagrożenia dekonspiracją podjął decyzję o ucieczce, którą udało mu się szczęśliwie przeprowadzić.

W 1944 r. walczył w powstaniu warszawskim, w zgrupowaniu Chrobry II. Od 1945 r. służył w 2. Korpusie Polskim we Włoszech, skąd – decyzją gen. Władysława Andersa – wrócił do Polski, by odtworzyć rozbite po działaniach wojennych struktury wywiadowcze, działające dla Rządu RP na Uchodźstwie. Został aresztowany w maju 1947 r., osadzony w areszcie śledczym przy ul. Rakowieckiej w Warszawie i poddany okrutnemu śledztwu. Mimo tortur do końca zachował żołnierską postawę. Pozostał wierny dewizie: Bóg, Honor, Ojczyzna.

Pokazowy proces przed komunistycznym sądem trwał dwa tygodnie. Rtm. Pilecki i jego podwładni zostali skazani za „szpiegostwo”. Orzeczono trzy kary śmierci i kilka długoletniego więzienia. Ostatecznie Tadeuszowi Płużańskiemu i Marii Szelągowskiej kary śmierci zamieniono na dożywotnie więzienie. Rtm. Pilecki został zamordowany strzałem w potylicę, wieczorem 25 maja 1948 r. Ciało złożono w nieoznaczonym miejscu na warszawskich Powązkach.

Przed II wojną światową Witold Pilecki gospodarował w rodzinnym majątku w Sukurczach. Organizował pomoc społeczną, kółka rolnicze i kursy przysposobienia wojskowego. Założył rodzinę. Rozwijał zdolności artystyczne: rysował, malował, pisał wiersze…

Do 1989 r. wszelkie informacje o dokonaniach i losie Witolda Pileckiego podlegały w PRL ścisłej cenzurze. W lipcu 2006 r. prezydent Lech Kaczyński, w uznaniu zasług Witolda Pileckiego i jego oddania sprawom ojczyzny, odznaczył go pośmiertnie Orderem Orła Białego. W 2013 r. został pośmiertnie awansowany na pułkownika.

Znicze pamięci w całym kraju

• Alwernia, Klasztor oo. Bernardynów – pod tablicą pamiątkową
• Bełchatów, ul. rtm. Witolda Pileckiego 4 – pod tablicą pamiątkową
• Białystok, Kino Ton na Rynku Kościuszki 2, tablica poświęcona zamordowanym żołnierzom podziemia antykomunistycznego
• Białystok, XI LO im. rtm. W. Pileckiego przy ul. A. Grottgera 9, w którym znajduje się miejsce upamiętnienia patrona szkoły
• Bochnia (woj. małopolskie), Rynek 2 – tablica pamięci    
• Bydgoszcz, ul. Witolda Pileckiego
• Częstochowa, al. Wolności 33 – tablica poświęcona rtm. Witoldowi Pileckiemu
• Gdańsk, pomnik rtm. W. Pileckiego obok Muzeum II Wojny Światowej
• Gorzów Wielkopolski, pomnik rtm. W. Pileckiego
• Gryfino (woj. zachodniopomorskie), mural poświęcony Witoldowi Pileckiemu
• Jodłówka (woj. małopolskie), tablica pamięci rtm. Witolda Pileckiego w Publicznej Szkole Podstawowej im. Rotmistrza Witolda Pileckiego
• Katowice, tablica poświęcona rtm. Witoldowi Pileckiemu na skwerze im. rtm. Witolda Pileckiego
• Kierz Niedźwiedzi, tablica pamiątkowa przed budynkiem Szkoły Podstawowej im. Rotmistrza Witolda Pileckiego w Kierzu Niedźwiedzim
• Koszalin, pomnik rtm. W. Pileckiego przy ul. Pileckiego 8 (godz. 21.30) oraz symboliczny grób na cmentarzu komunalnym przy ul. Gnieźnieńskiej 44, kwatera 45-53, rząd 9, nr grobu 32
• Koszalin, pomnik rtm. Witolda Pileckiego przy ul. Rotmistrza Witolda Pileckiego 8
• Kraków, pod popiersiem rtm. W. Pileckiego w Galerii Wielkich Polaków XX wieku, w parku Jordana o godz. 21.30
• Krasocin, pod tablicą pamiątkową znajdującą się w budynku Zespołu Placówek Oświatowych im. Rotmistrza Witolda Pileckiego w Krasocinie
• Lublin, Zamek Lubelski
• Łagiewniki (woj. dolnośląskie), pomnik Witolda Pileckiego, plac między ulicami Kłodzką i Nadrzeczną
• Nielepice (woj. małopolskie), Park im. rtm. Witolda Pileckiego
• Nowy Wiśnicz (woj. małopolskie), Dworek w Koryznówce
• Olsztynek, tablica pamięci przy Szkole Podstawowej nr 2 im. rtm. Witolda Pileckiego przy ul. Ostródzkiej 2
• Opole, pomnik rtm. Witolda Pileckiego przy ul. rtm. Witolda Pileckiego
• Oświęcim, pomnik przy Małopolskiej Uczelni Państwowej im. Rotmistrza Witolda Pileckiego
• Połczyn-Zdrój (woj. zachodniopomorskie), tablica na skwerze przy ul. 5 Marca, nieopodal Kościoła Niepokalanego Poczęcia NMP
• Poznań, w podcieniach dziedzińca klasztoru dominikanów, pod tablicą upamiętniającą rtm. Pileckiego
• Radom, pod tablicą upamiętniającą rotmistrza Witolda Pileckiego umieszczoną na budynku Zespołu Szkół Samochodowych w Radomiu, który jest patronem tej szkoły.
• Rzeszów, pod tablicą pamięci na Osiedlu Franciszka Kotuli przy Rondzie im. rtm. Witolda Pileckiego
• Szczecin, Rondo im. rtm. Witolda Pileckiego
• Śrem, Park Śremskich Odlewników, pod pomnikiem rtm. Pileckiego
• Tyniec (woj. małopolskie), ul. Bogucianka – pod tablicą pamiątkową
• Warszawa, Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów PRL:

  – 10.00–11.30 – otwarcie uroczystych obchodów: wystąpienia okolicznościowe, Apel Pamięci, czytanie fragmentów wspomnień rtm. W. Pileckiego w interpretacji Dariusza Kowalskiego, złożenie kwiatów pod Ścianą Śmierci
  – 12.00–18.00 – Dzień otwarty w Muzeum: zwiedzanie śladami rtm. Witolda Pileckiego, składanie kwiatów przez osoby prywatne pod Ścianą Śmierci. Delegacje, które chciałyby złożyć w tym czasie kwiaty pod Ścianą Śmierci, proszone są o wcześniejsze zgłoszenie obecności w sekretariacie Muzeum: tel. (22) 547 96 00.
  – 19.00 – koncert Orkiestry Reprezentacyjnej Wojsk Obrony Terytorialnej
  – 19.45 – Msza św. w intencji rtm. Witolda Pileckiego i jego podkomendnych
  – 20.45 – koncert muzyki kameralnej „Nieugięty, Niezłomny, Niepokonany” w 75. rocznicę śmierci rtm. Witolda Pileckiego w wykonaniu zespołu Boarte Piano Trio
  – 21.15 –oddanie hołdu rtm. Witoldowi Pileckiemu pod Ścianą Śmierci w godzinę egzekucji

• Warszawa, Powązki Wojskowe – symboliczny grób rtm. Witolda Pileckiego w „Kwaterze na łączce”
• Warszawa, pomnik rtm. Witolda Pileckiego przy Alei Wojska Polskiego na warszawskim Żoliborzu o godz. 12.00
• Wieluń (woj. łódzkie) – przy popiersiu w parku im. rtm. W. Pileckiego
• Wrocław, pomnik Witolda Pileckiego, który znajduje się przy promenadzie Staromiejskiej
• Żyznów (woj. podkarpackie) – Szkoła Podstawowa im. rtm. Witolda Pileckiego – tablica upamiętniająca rtm. W. Pileckiego