Nawigacja

Aktualności

Wincenty Cebula (1922-1944)

Członek Batalionów Chłopskich

  • Wincenty Cebula. Fot. ze zbiorów rodzinnych
    Wincenty Cebula. Fot. ze zbiorów rodzinnych

Urodził się 28 września 1922 r. w Jadownikach w pow. brzeskim jako syn Franciszka i Marii z d. Tyka. Podczas II wojny światowej wstąpił do działającej w okolicach Brzeska konspiracji ludowej zasilając struktury Batalionów Chłopskich. Był zaangażowany w działalność grupy kierowanej przez Józefa Topolskiego „Szpaka”, dowódcę drużyny w miejscowej placówce BCh, która zajmowała się m.in. udzielaniem pomocy Żydom poprzez przerzucanie żywności na teren getta w Brzesku, a później także pomoc ukrywającym się poza jego murami Żydom. Oprócz Topolskiego i Cebuli w działaniach tych uczestniczyli jeszcze m.in. Józef Hudy, Stanisław Czarnecki, Wincenty Tyka i Jan Marmuł.

W styczniu 1944 r. w Jadownikach zginął z rąk niemieckiej policji Franciszek Cebula, ojciec Wincentego – według relacji, rozstrzelany w zastępstwie za nieobecnego syna. On sam zaś został postrzelony przez niemieckich żandarmów na ulicach Brzeska, prawdopodobnie także w styczniu 1944 r., a następnie zmarł lub został dobity w brzeskim szpitalu.

Prace poszukiwawcze IPN na cmentarzu parafialnym przy ul. Ogrodowej w Brzesku przeprowadzono we wrześniu 2018 r. w ramach śledztwa prokuratorskiego OKŚZpNP IPN w Krakowie. Ich celem było odnalezienie szczątków trzech partyzantów antykomunistycznego podziemia poległych w 1948 r., którzy mieli zostać pochowani na tym cmentarzu. Prace rozpoczęto od terenu wskazywanego jako możliwe miejsce ich pochówku, w pobliżu dawnej kostnicy, gdzie po latach umieszczono symboliczne upamiętnienie. Natrafiono jednak na szczątki ludzkie spoczywające wzdłuż cmentarnego muru, przy których zachowały się fragmenty gumy. Mogły to być pozostałości prowizorycznych opasek zaciskowych tamujących krwawienie. Zauważono także, że lewa kość ramieniowa była strzaskana i amputowana. Po zakończeniu prac, dzięki wskazaniom rodziny, udało się powiązać odnalezione szczątki z historią Wincentego Cebuli. Według relacji rodzinnych został on ranny w ramię podczas ucieczki przed żandarmerią niemiecką, po czym trafił do szpitala w Brzesku, gdzie zmarł lub został dobity. Pochowano go następnie pod murem cmentarza parafialnego w Brzesku.

Badania genetyczne potwierdziły, że odnaleziono szczątki Wincentego Cebuli, członka Batalionów Chłopskich z Jadownik.

do góry