Krakowskie uroczystości upamiętniające ofiary zbrodni katyńskiej

Upamiętniono szefów Komendy Miasta Kraków – płk. Felicjana Madeyskiego-Poraja, Komendy Rejonu Uzupełnień w Dębicy – ppłk. Waleriana Orłowskiego oraz Komendy Rejonu Uzupełnień w Bochni – ppłk. Kazimierza Czyżewskiego. Tablica została ufundowana przez krakowski IPN i WSzW w Krakowie.

Podczas ceremonii dyrektor krakowskiego IPN dr hab. Filip Musiał przypomniał, że 28 września 1939 r. Związek Sowiecki i III Rzesza podpisały traktat o granicach i przyjaźni, zwany drugim paktem Ribbentrop – Mołotow, a tajny protokół zakładał zwalczanie polskiej działalności niepodległościowej. – W tym kontekście możemy postrzegać sowieckie ludobójstwo w Katyniu oraz falę zsyłek, które później nastąpiły, a obejmowały m.in. rodziny zamordowanych oficerów. Dotykały także przedwojenne elity i rodziny osób, które w II RP odgrywały istotną rolę – powiedział dr Musiał.

Głos zabrał także Andrzej Orłowski, wnuk ppłk. Orłowskiego, który podziękował za zorganizowanie uroczystości, w której uczestniczyli także inni potomkowie zamordowanego w Katyniu oficera: wnuk Łukasz Orłowski oraz wnuczki Krystyna Lebok i Maria Wasylik. Honory gospodarza czynił szef WSzW w Krakowie płk Marcin Żal, a wśród gości honorowych był naczelnik Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Krakowie dr Maciej Korkuć. Odsłonięcie brązowej tablicy pierwotnie zaplanowane było na kwiecień, ale ze względu na epidemię koronawirusa uroczystość została przeniesiona.

Przed uroczystościami na ul. Rydla w kościele garnizonowym pw. św. Agnieszki odprawiona została msza święta. Po nabożeństwie zebrani udali się na pl. o. Studzińskiego, gdzie pod Krzyżem Katyńskim odbyły się uroczystości z asystą wojskową. Głos zabrał prezes Stowarzyszenia Rodzin Ofiar Katynia Polski Południowej Zbigniew Siekański. Władze państwowe reprezentował wojewoda małopolski Łukasz Kmita.

Upamiętnieni oficerowie terenowej administracji wojskowej

płk Felicjan Madeyski-Poraj

Urodził się 13 marca 1890 r. w Tołszczowie w powiecie lwowskim. Ukończył austriacką szkołę oficerską i został wcielony do armii austriackiej. Od listopada 1918 r. służył w Wojsku Polskim z przydziałem do pociągów pancernych. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Za zasługi na polu bitwy został odznaczony Orderem Virtutu Militari.

Od 1922 r. służył w dywizjonach samochodowych. W 1928 r. został przeniesiony do Departamentu Inżynierii Ministerstwa Spraw Wojskowych, rok później stanął na czele Szefostwa Broni Pancernych. Następnie był dowódcą najpierw 1. a później 5. dywizjonu samochodowego. W 1934 r. został komendantem Komendy Miasta Kraków. Oprócz Virtuti Militari odznaczono go Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych oraz Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921 i Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości.
Wzięty do niewoli sowieckiej podczas wojny obronnej w 1939 r., trafił do sowieckiego obozu jenieckiego w Starobielsku. Został zamordowany przez NKWD wiosną 1940 r. w Charkowie.

ppłk Walerian Orłowski

Urodził się 17 września 1893 r. w Kimpulungu koło Czerniowiec. Należał do Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Walczył w I wojnie światowej, dostał się do niewoli. Wstąpił do formujących się jednostek Wojska Polskiego we Włoszech. Służył w armii gen. Józefa Hellera.

W czerwcu 1919 r. powrócił do Polski i został przydzielony do 15. pułku strzelców pieszych, a następnie do 50. pułku piechoty strzelców kresowych. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Do 1927 r. służył w 50. pułku piechoty jako dowódca baonu oraz kwatermistrz. Następnie został przeniesiony do Powiatowej Komendy Uzupełnień w Dębicy (komendant od 1929 r.). Został odznaczony trzykrotnie Krzyżem Walecznych, a także Złotym Krzyżem Zasługi oraz Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921 i Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości.

Aresztowany przez Sowietów pod Tarnopolem, był jeńcem obozu w Kozielsku. Został zamordowany przez NKWD wiosną 1940 r. w Katyniu.

ppłk Kazimierz Marian Czyżewski

Urodził się 21 stycznia 1893 r. w Żołyni koło Łańcuta. Studiował i doktoryzował się na Wydziale Filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Był członkiem Związku Strzeleckiego. Brał udział w I wojnie światowej. W listopadzie 1918 r. wstąpił do Wojska Polskiego. Walczył w wojnie polsko-bolszewickiej, w szeregach 16. pułku piechoty Ziemi Tarnowskiej.
W 1922 r. został przeniesiony do 49. Huculskiego Pułku Strzelców w Kołomyi, następnie był instruktorem oraz dowódcą kompanii 1. Korpusu Kadetów we Lwowie. W 1928 r. przeszedł do 19. pułku piechoty we Lwowie. W 1930 r. został przeniesiony do Powiatowej Komendy Uzupełnień w Bochni (komendant od 1933 r.).

Wzięty do niewoli sowieckiej podczas wojny obronnej trafił do obozu w Kozielsku. Został zamordowany przez NKWD wiosną 1940 r. w Katyniu.

Instytut Pamięci Narodowej Krakowskie uroczystości upamiętniające ofiary zbrodni katyńskiej - Aktualności -

Wybierz oddział

Wyszukiwarka

Nawigacja

Aktualności

Krakowskie uroczystości upamiętniające ofiary zbrodni katyńskiej

28 września 2020 r. na budynku Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego w Krakowie przy ul. Rydla odsłonięto tablicę pamięci oficerów Wojska Polskiego zamordowanych przez NKWD.

Upamiętnieni oficerowie terenowej administracji wojskowej

Materiały edukacyjne krakowskiego IPN