Nawigacja

Aktualności

W Krakowie odbyły się uroczystości pogrzebowe Stanisława Szajny „Orła”

14 września 2020 r. na cmentarzu Rakowickim pochowaliśmy szczątki Żołnierza Wyklętego – Stanisława Szajny „Orła”, odnalezione podczas prac ekshumacyjnych w 2019 r.

W uroczystościach w kościele pw. Niepokalanego Poczęcia NMP oraz na cmentarzu Rakowickim uczestniczyli prezes IPN dr Jarosław Szarek oraz zastępca prezesa IPN Jan Baster. 

Jeszcze jeden powrót młodego Żołnierza Wyklętego. Dopóki oni będą wracać, będzie niepodległa Polska – podkreślił w swoim wystąpieniu prezes IPN. – 71 lat czekaliśmy. Wtedy zamordowano młodego, 25-letniego żołnierza niepodległej Rzeczypospolitej – dodał.

Przed rozpoczęciem mszy świętej, którą sprawował abp Marek Jędraszewski, uhonorowano pośmiertnie Stanisława Szajnę odznaczeniem nadanym przez Prezydenta RP.  Na ręce siostrzeńca, Stanisław Kaweckiego, wojewoda małopolski Łukasz Kmita przekazał Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski.

W uroczystości wzięli udział przedstawiciele władz oraz stowarzyszeń kombatanckich. Obecna była reprezentacja Wojska Polskiego oraz liczne poczty sztandarowe.

Stanisław Szajna „Orzeł”

Urodził się 11 czerwca 1924 r. w Szuminie nieopodal Sambora (obecnie Ukraina, obwód lwowski). Pochodził z rodziny chłopskiej, choć jego ojciec pracował też jako dróżnik. W czasie wojny związał się z Armią Krajową. Uczestniczył w obronie polskich osiedli przed nacjonalistami ukraińskimi, a później w akcji „Burza”.

W połowie 1945 r. znalazł się w granicach pojałtańskiej Polski. Zamieszkał na Podkarpaciu, gdzie szybko włączył się w działania niepodległościowe; najpierw w strukturach „Straży” Rady WiN Brzozów, a po jej likwidacji w jednym z patroli podległych zgrupowaniu NSZ Antoniego Żubryda „Zucha”. Uczestniczył w wielu akcjach zbrojnych, starciach z komunistami oraz zwalczaniu podszywających się pod podziemie niepodległościowe band. Swoją działalność ujawnił w 1947 r.

Ponownie zasilił szeregi niepodległościowej konspiracji wiosną 1948 r. przystępując do działającego w powiecie nowosądeckim oddziału „Żandarmeria” Polskiej Podziemnej Armii Niepodległościowców. Służył w tym czasie w stopniu starszego sierżanta i posługiwał się pseudonimem „Orzeł”. Jego podstawowym zadaniem stała się ochrona kapelana oddziału, ks. Władysława Gurgacza.

Aresztowany 2 lipca 1949 r., został skazany wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Krakowie z 13 sierpnia 1949 r. na śmierć. Zamordowano go niemal dokładnie miesiąc później, 14 września, na dziedzińcu więzienia przy ul. Montelupich w Krakowie. Ciało zostało potajemnie pogrzebane w nieoznaczonym grobie na cmentarzu Rakowickim i mimo upamiętnienia tego miejsca w kolejnych latach, Stanisława Szajnę udało się zidentyfikować dopiero w 2019 r. w wyniku prac Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN.

do góry