Nawigacja

Aktualności

Głaz pamięci Żydów i Polaka zamordowanych przez Niemców we wrześniu 1939 r. pod Limanową

Na ostatnie dni marca 2020 r. planowana była uroczystość odsłonięcia głazu pamięci trzynastu obywateli Rzeczypospolitej, Żydów i Polaka, zamordowanych w Mordarce pod Limanową. Z powodu epidemii koronawirusa uroczystość została przesunięta na późniejszy termin.

  • Głaz pamięci Żydów i Polaka zamordowanych w Mordarce
    Głaz pamięci Żydów i Polaka zamordowanych w Mordarce

Pamiątkowy głaz został ustawiony przy miejscu egzekucji, staraniem Urzędu Gminy Wiejskiej Limanowa oraz Oddziału IPN w Krakowie. W przyszłości zostanie tam umieszczona tablica z nazwiskami wszystkich ofiar.

Niemiecka zbrodnia w Mordarce

12 września 1939 r. Niemcy dokonali pierwszej egzekucji na mieszkańcach zajętej kilka dni wcześniej Limanowej. Tego dnia aresztowali 12 żydowskich mieszkańców Limanowej, rzemieślników i kupców, a także Polaka, Jana Semika, prowadzącego zakład kominiarski. Zatrzymanych przewieziono do pobliskiego kamieniołomu w Mordarce, gdzie zostali rozstrzelani.

Dziesięć lat później żona zamordowanego, Zofia Semik, opowiadała, że przed egzekucją wszystkich zatrzymanych Żydów i Polaka Niemcy przetrzymywali na plebanii, gdzie byli oni przesłuchiwani i bici. Pobiegła tam prosić o wypuszczenie męża. Od jednego z pilnujących plebanii żołnierzy niemieckich, pochodzącego ze Śląska i mówiącego po polsku, dowiedziała się, że aresztowanym Żydom Niemcy zarzucali, iż jako zamożni przedstawiciele żydowskiej społeczności Limanowej przekazywali fundusze na zakup uzbrojenia dla Wojska Polskiego, a jej mąż brał udział w budowaniu zapór przeciwczołgowych. Jan Semik miał ścinać drzewa przy drodze w pobliskich Sowlinach, które – ułożone na trakcie – posłużyły do zatrzymania niemieckich czołgów.

Niemcy po przesłuchaniach zamordowali 13 obywateli RP. Zwłoki pozostawiono w miejscu egzekucji. Potem Żydzi zostali pochowani na cmentarzu żydowskim w Limanowej, a Jan Semik – na cmentarzu katolickim. Z materiałów śledztwa Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Krakowie wynika, że zbrodni w kamieniołomie w Mordarce dokonali prawdopodobnie funkcjonariusze specjalnej niemieckiej grupy operacyjnej Einsatzkommando 3 (działającej w strukturach Einsatzgruppe I). W trakcie prób wyjaśniania okoliczności tragicznych wydarzeń udało się odnaleźć dokumenty z epoki, precyzujące personalia zamordowanych.

do góry