Instytut Pamięci Narodowej Krakowska Loża Historii Współczesnej. Abp Ignacy Tokarczuk, niezłomny budowniczy – 22 stycznia 2020 - Aktualności -

Będziemy gościć dr. hab. Mariusza Krzysztofińskiego, redaktora albumu pt. „Arcybiskup Ignacy Tokarczuk (1918-2012). Metropolita przemyski obrządku łacińskiego”, wydanego w 2019 r. staraniem IPN oraz Konferencji Episkopatu Polski. Dr Krzysztofiński jest pracownikiem Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Rzeszowie. Drugi nasz gość to ks. prof. Józef Wołczański z Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie.

Bogato ilustrowane, biograficzne wydawnictwo, wokół którego będzie się obracać dyskusja, prezentuje drogę życiową i posługę duszpasterską ordynariusza przemyskiego. Album został opracowany w związku z uchwałą Sejmu, który ogłosił rok 2018 rokiem abp. Ignacego Tokarczuka. Publikacja poprzedzona jest przedmowami prezydenta Andrzeja Dudy, przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski abp. Stanisława Gądeckiego, metropolity przemyskiego abp. Adama Szala i prezesa IPN dr. Jarosława Szarka.

Podczas spotkania przypomnimy wybitnego hierarchę oraz jego zasługi dla Kościoła i narodu. Zastanowimy się, jak to możliwe, że wbrew komunistycznemu reżimowi budował tak liczne świątynie i tworzył nowe parafie. Porozmawiamy także o tym, w jaki sposób zdołał oprzeć się naciskom notabli PRL i próbom zastraszania czy kompromitowania przez komunistyczne służby. Skąd wypływała tak wielka siła charakteru? Jakie znaczenie miały tutaj środowisko rodzinne, wykształcenie czy doświadczenia wyniesione z czasów okupacji sowieckiej i niemieckiej oraz rzezi wołyńskiej. Porozmawiamy także o pomocy, jakiej niezłomny biskup udzielał działaczom opozycji antykomunistycznej, zwłaszcza „Solidarności”, zarówno tej miejskiej jaki wiejskiej.  

Abp Ignacy Tokarczuk

Urodził się 1 lutego 1918 r. w Łubiankach Wyższych k. Zbaraża. Studiował na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. W 1942 r. przyjął święcenia kapłańskie z rąk metropolity lwowskiego abp. Eugeniusza Baziaka. Wkrótce rozpoczął pracę jako wikariusz w parafii Złotniki koło Podhajec. W 1944 r. UPA wydała na niego wyrok śmierci. Dzięki ostrzeżeniu udało mu się uciec do Lwowa, gdzie pozostał do 1945 r. jako wikariusz parafii św. Marii Magdaleny.

Po wojnie zajmował się pracą naukową. Na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim podjął studia z dziedziny nauk społecznych i filozofii chrześcijańskiej, które zakończył doktoratem z filozofii. Następnie wykładał w Warmińskim Seminarium Duchownym „Hosianum” w Olsztynie, równolegle pracując jako duszpasterz akademicki. W ostatnich latach przed przyjęciem sakry biskupiej był adiunktem na Wydziale Teologii KUL.
 
W 1965 r. otrzymał nominację na ordynariusza diecezji przemyskiej. Święceń biskupich udzielił mu 6 lutego 1966 r. w przemyskiej katedrze kard. Stefan Wyszyński.

Bp Tokarczuk, poprzez swój bezkompromisowy stosunek do PRL i odważne wystąpienia przeciwko ateizacji społeczeństwa, szybko zyskał miano jednego z najpoważniejszych i najtrudniejszych przeciwników komunistycznego ustroju. W czasie jego posługi w diecezji przemyskiej zostało utworzonych 220 nowych parafii i 430 kościołów. Wszystkie bez zgody władz. „Biskup niezłomny”, bo taki zyskał przydomek, wchodził w skład Rady Głównej Episkopatu Polski. Należał także do kilku komisji Konferencji Episkopatu Polski, a w latach 1967-1989 r. był członkiem Komisji Wspólnej Episkopatu i Rządu.

2 czerwca 1991 r., w czasie wizyty w Przemyślu, Jan Paweł II wyniósł Ignacego Tokarczuka do godności arcybiskupiej, wyrażając uznanie dla jego dokonań, a 25 marca 1992 r. ustanowił go pierwszym metropolitą nowo powstałej metropolii przemyskiej. Rok później abp Tokarczuk przeszedł na emeryturę.
 
Był wielokrotnie nagradzany, otrzymał m.in. najwyższe polskie odznaczenie – Order Orła Białego (2006). Zmarł 29 grudnia 2012 r. w Przemyślu.