Instytut Pamięci Narodowej Krakowska Loża Historii Współczesnej: „Normatywy bezprawia” - Aktualności -

Pierwsze w nowym roku spotkanie Krakowskiej Loży Historii Współczesnej – 16 stycznia 2019 r. – zatytułowane zostało „Normatywy bezprawia”. Dyskusja w Centrum Edukacyjnym „Przystanek Historia” IPN w Krakowie (ul. Dunajewskiego 8) obracała się wokół książki „Ewidencja operacyjna i archiwum organów bezpieczeństwa PRL w latach 1944-1989” (Wydawnictwo Avalon, Kraków 2017), pod redakcją i w opracowaniu dr Moniki Komanieckiej-Łyp z krakowskiego IPN. Oprócz niej w spotkaniu wziął udział Rafał Dyrcz, naczelnik Oddziałowego Archiwum Instytutu, a całość poprowadził Roman Graczyk.

Systematyczna, masowa kontrola ludności metodami operacyjnymi tajnych służb – to immanentna cecha państwa komunistycznego. „Ludności”, nie „obywateli”, bo w komunizmie pojęcie praw obywatelskich było mocno ograniczone. W zasadzie nie można było zaskarżyć inwigilacji do sądu. Owa inwigilacja nie byłaby tak metodycznie prowadzona, gdyby nie bieżąca dokumentacja oraz archiwum. Tam spoczywała wiedza o przeszłości, a przede wszystkim materiały do wykorzystania w bieżącej pracy operacyjnej.

Dokumenty po aparacie bezpieczeństwa jeszcze przez wiele lat po upadku komunizmu nie był dostępny dla historyków. Przełomem stało się dopiero powstanie Instytutu Pamięci Narodowej w 1999 roku. Odtajnienie archiwaliów wiele zmieniło w procesie naukowego opisywania historii PRL.