Nawigacja

Aktualności

Kraków. Uroczystość w 81. rocznicę przekształcenia ZWZ w Armię Krajową

14 lutego 2023 r. przed Grobem Nieznanego Żołnierza na pl. Matejki w Krakowie odbyła się się patriotyczna uroczystość w 81. rocznicę przekształcenia Związku Walki Zbrojnej w Armię Krajową.

– To nie była tylko zmiana nazwy. Ten akt miał znaczenie głęboko polityczne. W obliczu agresji III Rzeszy na Związek Sowiecki, w obliczu tego, że Związek Sowiecki w 1941 roku przestał być głównym sojusznikiem Hitlera, [...] w obliczu nowej sytuacji geopolitycznej, ten akt miał znaczenie kluczowe. Chodziło o to, by podkreślić, że Armia Krajowa działająca w okupowanej ojczyźnie i Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie stanowią jeden organizm. Jedno Wojsko Polskie – powiedział w swoim wystąpieniu dyrektor Oddziału IPN w Krakowie dr hab. Filip Musiał.

Na zakończenie uroczystości zebrani złożyli kwiaty przed Grobem Nieznanego Żołnierza. Organizatorami ceremonii byli: Oddział IPN w Krakowie, wojewoda małopolski i Małopolski Okręg Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.

14 lutego 1942 r. do gen. Stefana Roweckiego „Grota” dotarła z Londynu depesza, w której Naczelny Wódz gen. Władysław Sikorski rozkazywał:

  • Znoszę dla użytku zewnętrznego nazwę ZWZ – wszyscy żołnierze w czynnej służbie wojskowej w Kraju stanowią Armię Krajową podległą Panu Generałowi, jako jej dowódcy.
  • Stanowisko Pana Generała nosi nazwę Dowódcy Armii Krajowej.

Przemianowanie Związku Walki Zbrojnej na Armię Krajową było symboliczne. Chodziło o pokazanie, że istnieją trzy części Polskich Sił Zbrojnych: Armia Polska na Zachodzie, Armia Polska w ZSRS (gen. Andersa) oraz Armia Krajowa. I właśnie ta ostatnia prowadziła wówczas najbardziej intensywną walkę zbrojną.

Zmiana nazwy miała ponadto ułatwić proces scalenia wszystkich konspiracyjnych sił zbrojnych w Polsce, tworzonych od 1939 r. przez ugrupowania polityczne, organizacje społeczne i samych żołnierzy Wojska Polskiego. I tak w latach 1942–1943 dowództwu AK zostały podporządkowane największe organizacje zbrojne uznające Rząd RP na Uchodźstwie: Narodowa Organizacja Wojskowa (siła zbrojna Stronnictwa Narodowego) i Bataliony Chłopskie (Stronnictwo Ludowe). Podporządkowały się także mniejsze organizacje, a liczba zaprzysiężonych żołnierzy AK przekroczyła wkrótce 300 tysięcy. Poza Armią Krajową pozostał niewielki odłam Narodowych Sił Zbrojnych.

► 80 wybranych żołnierzy AK – grafiki

► 12 Małopolskich Bohaterów AK – artykuły

► Żołnierze Wierni Ojczyźnie. Dodatek prasowy do pobrania

do góry