Nawigacja

Aktualności

W Bodzentynie odsłonięto tablicę „Ponurego” i „Nurta”

27 listopada 2021 r. w Bodzentynie (woj. świętokrzyskie) upamiętnieni zostali dowódcy świętokrzyskich oddziałów AK – płk Jan Piwnik „Ponury” i mjr Eugeniusz Kaszyński „Nurt”.

Zastępca dyrektora Oddziału IPN w Krakowie Cecylia Radoń i Leszek Bukowski z Delegatury IPN w Kielcach wzięli udział w uroczystości odsłonięcia tablicy dowódców Zgrupowania Partyzanckiego Armii Krajowej „Ponury”. Poświęcona płk. Janowi Piwnikowi „Ponuremu” i Eugeniuszowi Kaszyńskiemu „Nurtowi” tablica została umieszczona na głazie przy rondzie im. Żołnierzy „Ponurego” i „Nurta” w centrum Bodzentyna.

Podczas uroczystości głos zabierali parlamentarzyści, przedstawiciele lokalnych władz i stowarzyszeń. Cecylia Radoń odczytała list od dyrektora krakowskiego IPN. Oddział IPN w Krakowie sfinansował wykonanie tablicy. Organizatorami uroczystości byli Samorząd Miasta i Gminy Bodzentyn, Oddział IPN w Krakowie, Miejsko-Gminne Centrum Kultury i Turystyki w Bodzentynie oraz Stowarzyszenie Siekierno Nasza Ojczyzna.

Jan Piwnik „Ponury” (1912-1944)

Był synem ziemi świętokrzyskiej. Po odbyciu służby wojskowej, od 1935 do 1939 r. służył w szeregach Policji Państwowej. Bronił ojczyzny w 1939 r. Po internowaniu na Węgrzech przedostał się do Francji, gdzie wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Po kapitulacji Francji ewakuował się do Wielkiej Brytanii. Pełnił tam służbę m.in. w 1. Samodzielnej Brygadzie Spadochronowej.

W listopadzie 1941 r. został zrzucony do okupowanego kraju jako cichociemny. Początkowo zajmował się koordynowaniem akcji kolejnych zrzutów skoczków na polskie ziemie. Następnie został mianowany dowódcą II odcinka wydzielonej organizacji dywersyjnej AK „Wachlarz”, działającej na zapleczu frontu wschodniego.

„Ponury” wsławił się perfekcyjnie zaplanowaną akcją odbicia żołnierzy AK z niemieckiego więzienia w Pińsku, przeprowadzoną w styczniu 1943 r. Wkrótce przystąpił – za zgodą Komendy Głównej AK – do organizowania własnego oddziału partyzanckiego na Kielecczyźnie. W ten sposób powstały Zgrupowania Partyzanckie AK „Ponury”, w szczytowym momencie liczące ponad 300 żołnierzy. Równolegle „Ponury” był szefem „Kedywu” Okręgu Radomsko-Kieleckiego AK.

Na początku 1944 r. otrzymał przydział do Okręgu Nowogródzkiego AK. Tam stanął na czele VII szczuczyńskiego batalionu 77. Pułku Piechoty AK. Poległ 16 czerwca 1944 r. w walce z Niemcami w Jewłaszach.

Eugeniusz Kaszyński „Nurt” (1909-1976)

Urodził się w Łodzi. Po ukończeniu szkoły średniej służył w Wojsku Polskim. W roku 1939 bronił ojczyzny, walcząc w szeregach Batalionu Obrony Narodowej „Stryj”. Po przejściu przez granicę węgierską został internowany. Podobnie jak „Ponury” przedarł się do Francji, a po jej klęsce – do Wielkiej Brytanii, gdzie również służył m.in. w 1. Samodzielnej Brygadzie Spadochronowej.

Do kraju został zrzucony jako cichociemny w październiku 1942 r. Po powstaniu Zgrupowań Partyzanckich AK „Ponury” został zastępcą Piwnika oraz dowódcą Zgrupowania nr 1 – tworzonego przez kilka oddziałów partyzanckich. Po przejściu „Ponurego” do Nowogródzkiego Okręgu AK, Kaszyński stanął na czele całości zgrupowań. W marcu 1944 r. przemianowano je na Oddział Partyzancki 2. Pułku Piechoty Legionów AK, a następnie – w sierpniu – na I batalion 2. Pułku Piechoty Legionów AK. W drugiej połowie sierpnia 1944 r. batalion „Nurta” pomaszerował na pomoc powstaniu warszawskiemu.

Od 8 października Kaszyński był dowódcą 2. Pułku Piechoty Legionów AK. Po wkroczeniu Armii Czerwonej i rozwiązaniu Armii Krajowej opuścił Kielecczyznę. Przez Kraków udało mu się przedostać do Czechosłowacji, a następnie do Niemiec i Wielkiej Brytanii. Tam spędził resztę życia. Zmarł 24 marca 1976 r. w Londynie.

 

do góry