Instytut Pamięci Narodowej Kraków. Premiera filmu dokumentalnego „Pamiętajmy o KL Plaszow” - Aktualności -

21 września 2021 r. w krakowskim Pałacu Krzysztofory odbyła się premiera filmu dokumentalnego „Pamiętajmy o KL Plaszow”. Produkcję trwającego niespełna godzinę dokumentu sfinansował IPN, a realizacją zajęło się Stowarzyszenie Regiony przy współpracy ze Stowarzyszeniem NZS 1980 i Muzeum Krakowa.

W filmie wykorzystano wspomnienia, zdjęcia, dokumenty z czasów niemieckiej okupacji, grypsy, rysunki i inne pamiątki, przekazane m.in. przez byłego więźnia KL Plaszow Edwarda Mosberga z Nowego Jorku, córki więźniów obozu Josefa i Rebeki Bau, więźniarkę Bronisławę Horowitz-Karakulską, więźnia i przewodniczącego Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie Tadeusza Jakubowicza oraz Annę Sikorę, córkę przedwojennego policjanta Franciszka Banasia, odznaczonego Medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.

W dyskusji po pokazie wzięli udział dyrektor Muzeum Krakowa Michał Niezabitowski, scenarzysta i reżyser filmu Krzysztof Brożek, a także Ryszard Kotarba, autor wydawnictwa „Niemiecki obóz w Płaszowie 1942-1945. Przewodnik historyczny”, ekspert w dziedzinie badania historii KL Plaszow  i Zdzisław Jurkowski, konsultant filmu, pracownik Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu IPN w Krakowie.

Podczas rozmowy poruszano m.in. wątek godnego upamiętnienia ofiar KL Plaszow i przywrócenia krakowianom pamięci o tragicznej historii tego miejsca. Zadanie, które stoi m.in. przed Muzeum Krakowa nie jest łatwe, bowiem wiele osób traktuje ten pagórkowaty obszar jak miejsce rekreacji, zieloną wyspę wśród wielkomiejskiej zabudowy, nie zadając sobie zapewne sprawy, że w istocie jest to wielki cmentarz, miejsce kaźni dziesiątków tysięcy ludzi, których popioły są rozsypane na rozległym terenie.

KL Plaszow

Niemcy utworzyli KL Plaszow w październiku 1942 r. na terenie dwóch dawnych cmentarzy żydowskich w dzielnicy Wola Duchacka. Na początku był obozem pracy dla Żydów ze zlikwidowanego w marcu 1943 r. krakowskiego getta. W 1944 r. stał się obozem koncentracyjnym.
 
Przez cały okres funkcjonowania obozu więziono w nim co najmniej 30 tys. osób, a liczbę zamordowanych tam ludzi ocenia się na co najmniej 5 tys. Największą grupę ofiar stanowią Żydzi, ofiary likwidacji krakowskiego getta oraz złapani na tzw. aryjskich papierach, przeznaczeni na śmierć podczas selekcji dokonywanych w obozie. W KL Plaszow Niemcy rozstrzeliwali także więźniów z Montelupich, Polaków, Żydów i osoby innych narodowości.

W sierpniu 1944 r. zaczęła się likwidacja obozu. 14 stycznia 1945 r. ostania grupa około 600 więźniów wyruszyła pieszo w kierunku KL Auschwitz.