Nawigacja

Aktualności

W woj. świętokrzyskim zainaugurowano obchody 40. rocznicy powstania „Solidarności”

W parku miejskim w Końskich naczelnik Delegatury IPN w Kielcach dr Dorota Koczwańska-Kalita otworzyła 1 lipca 2020 r. plenerową wystawę IPN „TU rodziła się Solidarność”. Ekspozycja prezentowana jest w 17 miejscowościach w Polsce,  m.in. w Końskich, gdzie wybuchły jedne z pierwszych strajków w lipcu 1980 r.

– Należy pokazać masowość strajków, potrzeby ludzi, ideę wspólnotową, a także znaczenie „Solidarności” nie tylko dla Polski, ale też dla Europy i świata, bo tu powstał ruch przeciwko rządom komunistycznej władzy, która nie szanowała praw pracowniczych, wolności słowa, zakłamywała historię. 40 lat to czas takiej głębokiej refleksji na temat tego, czym był PRL. Jest fenomenem, że przez tyle lat zniewolenia udało się zbudować taką wspólnotę idei, potrzeb i wspólnego dążenia do tego, by Polska była krajem demokratycznym, suwerennym i niezależnym – powiedziała dr Koczwańska-Kalita.

Przełomowe znaczenie dla rozwoju wydarzeń przed 40 laty miały dwa strajki w Fabryce Łożysk Tocznych „Iskra” w Kielcach: 29-30 sierpnia i 11-18 września. We wrześniu 1980 r. fala strajkowa z udziałem kilkunastu zakładów pracy objęła Kielce. Powstał najsilniejszy ośrodek organizacyjny nowego ruchu związkowego. Strajki przeprowadzono także w Końskich i Starachowicach. Do mniejszych akcji protestacyjnych doszło ponadto w Busku-Zdroju, Dyminach, Białogonie, Jędrzejowie, Skarżysku-Kamiennej, Ostrowcu Świętokrzyskim i Włoszczowie. Od lipca do września 1980 r. w woj. kieleckim zastrajkowało około 30 tys. osób.

– Ideą naszego przedsięwzięcia jest pokazanie, jak wielkim ruchem i organizacją społeczną o zabarwieniu politycznym była „Solidarność”. To także oddanie hołdu bohaterom tamtych czasów. Nie wszyscy są znani z imienia i nazwiska. Większość ludzi „Solidarności” to są ludzie anonimowi. Mówimy o około 10 milionach osób, bo tak się kształtowała liczba związkowców. Trzeba pamiętać, że ten ruch był fenomenem w skali światowej. Był jedynym tak wielkim związkiem zawodowym o takim charakterze i zapoczątkował upadek sowieckiego imperium – powiedział dr Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki z Biura Badań Historycznych Delegatury IPN w Kielcach.

Wszystkie protesty w 1980 r. były efektem tego, co działo się na wybrzeżu. Nieprzypadkowo w deklaracji programowej „Solidarności” Regionu Świętokrzyskiego znalazł się zapis: „Zrodził nas sierpniowy bunt robotników Wybrzeża…”.

– Gdyby strajki były tylko na wybrzeżu, w Warszawie czy na Śląsku, a nie objęłyby całego kraju i ludzie nie przyłączyliby się do tego protestu, to wcześniej czy później zostałby spacyfikowany. Jeśli jednak protestuje cały kraj, to tego nie da się skontrolować. Komuniści nie mogli już z tym wygrać – dodał dr Śmietanka-Kruszelnicki.

W uroczystości otwarcia wystawy wziął również udział burmistrz Końskich Krzysztof Obratański i przewodniczący Zarząd Regionu Świętokrzyskiego NSZZ „Solidarność” Waldemar Bartosz. Ekspozycja pozostanie w Końskich do 20 lipca 2020 r. Od następnego dnia będziemy ją prezentować w Starachowicach, a od 31 sierpnia w Kielcach.

10 milionów

Powstanie „Solidarności” było jednym z najważniejszych wydarzeń końca XX wieku na świecie. W sierpniu 1980 r. na skraju sowieckiego imperium narodził się wielki, pokojowy ruch, do którego przystąpił niemal co trzeci Polak. Ówczesna „Solidarność” to 10 milionów formalnych członków! Był to największy związek zawodowy na świecie. Owoc marzeń, cierpień i działań Polaków od czasów Żołnierzy Wyklętych przez konspirację młodzieżową 1949-1956 po uczestników „polskich miesięcy”: Czerwca ’56, Milenium ‘66, Marca ’68, Grudnia ’70, Czerwca ’76.

Wielkie znaczenie dla powstania „Solidarności” z jej pokojowym charakterem miała działalność Kościoła pod przywództwem prymasa Stefana Wyszyńskiego, co zaowocowało także pontyfikatem Jana Pawła II i jego pierwszą pielgrzymką do Polski w 1979 r.

Polska „Solidarność” była 1980 r. iskrą, która dała początek upadkowi sowieckiemu imperium oraz uzależnionych komunistycznych państw na czterech kontynentach. Przebudowie uległ świat ukształtowany przez zimną wojnę po 1945 r. Dzięki przełomowi zapoczątkowanemu przez „Solidarność” możliwe stało się zjednoczenie Niemiec. Polska „Solidarność” to triumf pokojowej siły ducha nad materialistycznym, komunistycznym imperium zła.

 

do góry