-
Muzeum i Miejsce Pamięci w Bełżcu. Fot. Filip Musiał (IPN) -
15 marca 2022 r. w Muzeum i Miejscu Pamięci w Bełżcu (woj. lubelskie, pow. tomaszowski) złożymy hołd Żydom – obywatelom polskim, a także innym ofiarom, wymordowanym przez Niemców podczas Akcji „Reinhardt”. Początek uroczystości o godz. 12.00. W programie m.in. modlitwa za ofiary Zagłady oraz pozostawienie w niszy Ohel zapalonych zniczy, które dla zebranych przygotują organizatorzy uroczystości.
Zbrodnicza operacja wymierzona była w polskich Żydów mieszkających na terenie okupacyjnego Generalnego Gubernatorstwa i Okręgu Białostockiego. Dotknęła przede wszystkim ludność zamieszkałą w Małopolsce, na Podkarpaciu, Lubelszczyźnie oraz na Kresach południowo-wschodnich II Rzeczpospolitej. Wśród zamordowanych ponad 200 tys. pochodziło z Dystryktu Krakowskiego GG.
Zagładą całych żydowskich społeczności kierował niemiecki zbrodniarz Odilo Globocnik, dowódca SS i policji w dystrykcie lubelskim. Pod jego kontrolą już z końcem 1941 r. rozpoczęto w Bełżcu budowę obozu. Za datę symbolizującą rozpoczęcie akcji eksterminacyjnej uznaje się 16/17 marca 1942 r., gdy do Bełżca przywieziono pierwszy transport Żydów z lubelskiego getta.
Ofiarami niemieckiej akcji padli m.in. Żydzi z Krakowa, Tarnowa, Nowego Sącza, Nowego Targu, Czarnego Dunajca, Dąbrowy Tarnowskiej, Grybowa, Limanowej, Makowa Podhalańskiego, Myślenic, Nowego Wiśnicza, Olkusza, Piwnicznej, Proszowic, Rabki, Słomnik, Szczawnicy, Tuchowa, Wieliczki, Wolbromia, Zakliczyna i Żabna. Wielu Żydów zginęło już w czasie przygotowań do transportu do niemieckich obozów zagłady w Bełżcu, Sobiborze i Treblince i na Majdanku (KL Lublin).
Zwieńczeniem ludobójstwa była operacja, której Niemcy nadali szyderczą nazwę Erntefest („Dożynki”), przeprowadzona 3-4 listopada 1943 r. W sumie wymordowali półtora miliona polskich Żydów, a także obywateli innych krajów okupowanej Europy. Funkcjonariusze Rzeszy zagarnęli dobytek, wyceniony na co najmniej 178 mln marek.