Nawigacja

Aktualności

Do posłuchania. Audycje radiowe z udziałem historyków z IPN

O zamachach AK na funkcjonariuszy niemieckiego aparatu okupacyjnego, w programie z cyklu „Przyjmuję Cię w szeregi Armii Polskiej... Armia Krajowa w Archiwum Radia Kraków”, mówił dr Maciej Korkuć, naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Krakowie.


Nie wspierana militarnie przez sojuszników, wbrew traktatowym gwarancjom udzielenia pomocy, Polska samotnie broniła się od 1 września 1939 r. przez ponad miesiąc. Przez ostatnie trzy tygodnie walczyła na dwa fronty, najechana od wschodu przez Związek Sowiecki, co ostatecznie udaremniło plany obrony na przedmościu rumuńskim. Wokół tych walk narosło później wiele legend i mitów, którym towarzyszyły oskarżenia o brak odpowiednich przygotowań, błędne decyzje, chaos i szafowanie życiem żołnierza.

O kampanii wrześniowej 1939 r. w programie Radia Kraków i IPN „Posłuchaj historii” mówili dr Dawid Golik z pionu poszukiwań i identyfikacji w Krakowie oraz dr Michał Wenklar, zastępca dyrektora oddziału Instytutu. Pod ich redakcją ukazała się książka pt. „Od września do października. Kampania polska 1939”.


Dokumentalna audycja wyprodukowana przez Radio Kraków i Oddziału IPN w Krakowie, przy współpracy Stowarzyszenia Rodzina Więźniarek Niemieckiego Obozu Koncentracyjnego Ravensbrück, wyemitowana 5 grudnia 2021 r.


Dopiero niedawno podjęte zostały badania dotyczące reakcji polskiej wsi na Holokaust. Jednym z wykorzystywanych źródeł są akta powojennych procesów karnych, wytoczonych na podstawie dekretu PKWN z 31 sierpnia 1944 r. Kim byli oskarżeni, jaki obraz polskiej wsi wyłania się z tych dokumentów i jak Niemcy wciągali przeciętnego mieszkańca wsi w działania antyżydowskie w programie Radia Kraków i IPN „Posłuchaj historii” mówił dr Roman Gieroń z Oddziałowego Biura Badań Historycznych.


Dokumentalne audycje radiowe przedstawiające postać jezuity, kapelana oddziału „Żandarmeria” Polskiej Podziemnej Armii Niepodległościowców, konspiracyjnej organizacji działającej na Sądecczyźnie w latach 1947-1949. Programy emitowane na antenie RDN Małopolska i RDN Nowy Sącz zostały przygotowane przez krakowski oddział IPN i Fundację „Osądź mnie Boże...” im. ks. Władysława Gurgacza TJ w Brzeznej.


W 1963 r. w Polsce wybuchła epidemia ospy prawdziwej. Pod koniec lat 60. zaatakowała grypa A2 Hongkong 68, a w 1977 r. uderzyła tzw. grypa rosyjska. Historię epidemii w PRL, w audycji „Klub Historyczny” Polskiego Radia Koszalin, przedstawiła dr hab. Cecylia Kuta, naczelnik Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Krakowie.


O mało znanej emigracyjnej Polsce i zainteresowaniu jej życiem peerelowskiej policji politycznej, w programie „Posłuchaj historii” Radia Kraków, mówił badacz emigracji dr Paweł Chojnacki z krakowskiego Biura Badań Historycznych IPN.


We wrześniu 1939 r. Hitler wypowiedział wojnę także Kościołowi i polskim duchownym, nie tylko katolickim. O „klechach jako śmiertelnym wrogu” i „ośrodku polskiego nacjonalizmu” mówił gubernator Hans Frank. Szczegóły w programie Radia Kraków i IPN, w którym wystąpiła dr Joanna Lubecka z Oddziałowego Biuro Badań Historycznych.


Wkroczenie polskich wojsk do Kijowa w maju 1920 r. było symbolem. Oto Polska nie tylko odzyskała niepodległy byt, lecz także rozpoczęła aktywną politykę na wschodzie, mającą na celu przywrócenie pozycji regionalnego mocarstwa. Dlaczego zatem tzw. wyprawa kijowska nie powiodła się? W kilka miesięcy potem polskie wojska walczyły nie na przedmieściach stolicy Ukrainy, ale stolicy Polski. Już nie o imperium, lecz o przetrwanie.
„Posłuchaj historii” – program Radia Kraków i krakowskiego IPN z udziałem dr. Macieja Zakrzewskiego.


Pochodził z ziemiańskiej rodziny o tradycjach patriotycznych. Za bycie Polakiem i uczonym zapłacił w czasie II wojny światowej życiem. O Janie Włodku, autorze życzeń dla obywateli RP, aby „częściej się myli, więcej pracowali, rzadziej mijali się z prawdą, po wsiach bardziej szanowali cudze mienie a po miastach cudzą sławę” rozmawiali w programie „Posłuchaj historii” dr Agata Wolska (Fundacja im. Zofii i Jana Włodków) i dr Marcin Chorązki (IPN).


Co różni historię Kęt od innych miejscowości Małopolski w XIX i XX wieku? Jak się żyło mieszkańcom w cieniu kominów krematorium KL Auschwitz? W programie „Posłuchaj historii” rozmawiali o tym dr Konrad Meus (Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, redaktor naukowy publikacji „Kęty. Blaski i cienie miasta w minionych wiekach. Monografia historyczna”) i dr Marcin Chorązki (Instytut Pamięci Narodowej w Krakowie).


4 listopada 1956 r. rozpoczęła się druga interwencja wojsk sowieckich na Węgrzech, której celem było zdławienie powstania w Budapeszcie. W walkach zginęło około 2500 osób, kilkadziesiąt tysięcy zostało rannych, tysiące padło ofiarą późniejszych represji, łącznie z karami śmierci i wywózkami w głąb ZSRS. O światowych reakcjach na powstanie w Budapeszcie, w programie Radia Kraków i IPN – „Posłuchaj historii”, z naczelnikiem Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Krakowie dr Michałem Wenklarem rozmawiała Jolanta Drużyńska.


Protesty głodowe stanowiły w PRL formę sprzeciwu wobec działań władz. Podejmujący je ludzie występowali przeciw bezprawiu, upominali się o wolność dla prześladowanych, internowanych i więzionych. O najdłuższym proteście głodowym w Krakowie – Bieżanowie w 1985 r., w programie Radio Kraków i IPN „Posłuchaj historii”, rozmawiali dr Cecylia Kuta (Oddziałowe Biuro Badań Historycznych IPN w Krakowie) i ks. prof Józef Marecki (UPJPII/IPN).


Gościem audycji z cyklu „Historie Polskie” w Radiu TOK FM był dr Michał Wenklar z Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Krakowie. Mówił o udziale Słowacji w niemieckiej agresji na Polskę, we wrześniu 1939 r.


Od bezpłatnej pomocy prawnej dla powstających organizacji związkowych, obronie osób prześladowanych za przekonania polityczne, przygotowaniu kompleksowego programu naprawy państwa, czyli o roli, jaką odegrali prawnicy w „Solidarności” i podczas stanu wojennego w programie Radia Kraków i IPN „Posłuchaj historii” mówili dr Monika Komaniecka-Łyp i Kazimierz Barczyk.


O poszukiwaniach szczątków ofiar zbrodni komunistycznych i niemieckich oraz o ich upamiętnianiu w programie Radio Kraków i krakowskiego oddziału IPN „Posłuchaj historii” mówili Maria Konieczna z Oddziałowego Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa i dr Dawid Golik, kierujący pionem Biuro Poszukiwań i Identyfikacji w Krakowie.


– Polscy historycy podają szacunkową liczbę 200 tys. dzieci zarabowanych przez Niemców podczas II wojny światowej. Podejrzewamy, że raczej jest ich więcej. Niemieccy historycy mówią o 20 tysiącach, co jest liczbą zaniżoną – mówiła audycji Polskiego Radia 24 dr Joanna Lubecka z Oddziału IPN w Krakowie. Temat rozmowy związany był z decyzją Wyższego Sądu Administracyjnego w Münster o tym, że zrabowane dzieci, będące dziś osobami starszymi, nie mają prawa do odszkodowania.


To było starcie Dawida z Goliatem. Prawie dwukrotnie większe siły niemiecko-słowackie zaatakowały polskie oddziały, broniące granicy RP. Zmagania zakończyły się 6 września zajęciem Nowego Sącza. O przygotowaniach polskiej obrony, micie „rycerskiego Wehrmachtu”, niespodziewanym słowackim uczestniku walk na Podhalu i w Beskidach dyskutowali 13 marca 2019 r. w programie Radia Kraków i krakowskiego IPN „Posłuchaj historii” dr Dawid Golik i dr Teodor Gąsiorowski. Spotkanie prowadziła Jolanta Drużyńska.


W audycji Radia Kraków z cyklu „Posłuchaj historii” – o Józefie Piłsudskim i carskiej policji politycznej rozmawiają dr hab. Henryk Głębocki z Oddziału IPN w Krakowie i prof. Mariusz Wołos z Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie.


To cykl audycji Radia Kielce, przedstawiających historie Polaków, którzy zginęli na ziemiach ZSRR w latach 1939-1945. Szacuje się, że od momentu sowieckiej agresji na Polskę 17 września 1939 r. do wybuchu wojny ZSRR z Niemcami w czerwcu 1941 r. władze sowieckie na zagarniętych wschodnich kresach Rzeczypospolitej represjonowały prawie 1 mln 600 tys. Polaków. Co czwarty z nich nie przeżył. Symbolem sowieckich represji jest wymierzona w polskie elity narodowe zbrodnia katyńska. Wspólnie z historykami: Markiem Jończykiem z Delegatury IPN w Kielcach i dr. Markiem Maciągowskim z Ośrodka Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej przybliżamy sylwetki ofiar. Audycje w każdą niedzielę i święta o godz. 17.10.


Cykl audycji dokumentalnych w Radiu Kielce, poświęconych żołnierzom Kielecczyzny, którzy brali udział w wojnie obronnej we wrześniu 1939 r. Dzięki odnalezieniu unikatowych materiałów archiwalnych, wśród których znajdują się wspomnienia uczestników tamtych wydarzeń, możemy się dowiedzieć, kim byli i jaką rolę odegrali. „Bohaterowie tamtego września” to dokument historyczny Sebastiana Przybyłowicza i Marka Jedynaka z Delegatury IPN w Kielcach, w realizacji i opracowaniu muzycznym Tomasza Tamborskiego. Do słuchania audycji zapraszamy w każdą niedzielę o godzinie 9.30.


I wojna światowa, choć w jej rezultacie Polska odzyskała niepodległość, nie zajmuje szczególnego miejsca w pamięci Polaków. Wydane przez IPN, po raz pierwszy od 1938 roku, wspomnienia z czasów Wielkiej Wojny, krakowskiego radcy Edwarda Kubalskiego przypominają nie tylko znaczenie twierdzy Kraków w obronie CK monarchii, ale także m.in. znaczenie „Sokoła”, dramatyczny los ludności cywilnej czy niejednolite orientacje narodowe, które miały swoją kontynuację już po odzyskaniu niepodległości. O Krakowie Wielkiej Wojny i nie tylko – dyskutowali historycy prof. Tomasz Gąsowski (UJ) i dr Maciej Zakrzewski (IPN). Program prowadziła Jolanta Drużyńska.


Ta pierwsza miała niezmiernie trudne warunki wyjściowe, ta druga obiektywnie ma dużo lepsze szanse rozwojowe. Dwie niepodległości: 1918-1939, 1989-... O wykorzystanych i zmarnowanych szansach tamtej i obecnej Polski dyskutowali prof. Mariusz Wołos z Uniwersytetu Pedagogicznego i prof. Zdzisław Zblewski z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Program z cyklu „Pamięć Niepodległości”, przygotowany przez Radio Kraków i Oddział IPN w Krakowie, poprowadziła Jolanta Drużyńska.


To jedna z najważniejszych organizacji opozycyjnych w PRL-u. Powstała w 1979 r. jako pierwsza od kilkudziesięciu lat partia polityczna, niezależna od komunistów. Jej celem było przywrócenia państwu polskiemu niepodległości. Członkowie KPN-u dążyli do obalenia totalitarnego reżimu, negując sensowność jego reformowania.
O działalności KPN-u i jego lidera Leszka Moczulskiego w programie IPN i Radia Kraków „Pamięć Niepodległości” rozmawiali dr Marcin Kasprzycki z krakowskiego IPN i Ryszard Bocian, były działacz KPN-u. Program prowadziła Jolanta Drużyńska.


Założycielami KOR-u, pierwszymi sygnatariuszami „Apelu”, skierowanego do władz po protestach robotniczych w Radomiu, Ursusie i Płocku, było 14 osób pochodzących ze środowisk, które wcześniej wykazywały się antysystemową aktywnością. Byli to rewizjoniści z kręgu Jacka Kuronia i Karola Modzelewskiego, harcerze warszawskiej „Czarnej Jedynki” (Antoni Macierewicz, Piotr Naimski) oraz osoby związane z działalnością okupacyjną, jak Antoni Pajdak i Józef Rybicki. O działalności i znaczeniu KOR-u w programie IPN i Radia Kraków „Pamięć Niepodległości” dyskutowali byli działacze opozycji demokratycznej w PRL: Ewa Zając, historyk z Oddziału IPN w Krakowie oraz Bogusław Sonik, poseł , współzałożyciel SKS i współpracownik KOR. Program prowadziła Jolanta Drużyńska.


Choć na tle ówczesnych trendów ustrojowych w Europie ustrój polityczny odrodzonego państwa polskiego przedstawiał się relatywnie dobrze, w praktyce szwankował. Kulejące instytucje państwowe próbował naprawić marszałek Piłsudski, który przejął władzę. Jakie były tego konsekwencje? O tym w programie IPN i Radia Kraków z cyklu „Pamięć Niepodległości” dyskutowali historycy: prof. Mariusz Wołos z Uniwersytetu Pedagogicznego i dr Maciej Zakrzewski z IPN. Program poprowadziła Jolanta Drużyńska.


Wycofać wojska z CSRS – interwencja w 1968 r. i reakcje w Polsce

Największy protest przeciwko inwazji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację w sierpniu 1968 r. wystosowała „Armia Wyzwolenia”, młodzieżowa organizacja, która 27 września 1968 r. rozrzuciła w centrum Krakowa co najmniej 400 ulotek. O operacji „Dunaj”, udziale wojsk polskich w tej operacji i sprzeciwie Polaków w programie „Pamięć Niepodległości” Radia Kraków i IPN 8 sierpnia 2018 r. dyskutowali Maria Konieczna z Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Krakowie oraz Jan Jarosz, były działacz opozycji demokratycznej i założyciel „Armii Wyzwolenia”. Program poprowadziła Jolanta Drużyńska.


Zbrodnie PRL-u to cykl audycji dokumentalnych prezentujących tajemnicze okoliczności, w których po zakończeniu II wojny światowej ginęli z rąk komunistów przedstawiciele Kościoła, inteligencji, ziemiaństwa i innych organizacji, walczących o wolną Polskę. Każda z audycji opatrzona jest komentarzem Michała Kiełka, prokuratora z Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach.


Czas rozstrzygnięć nadszedł wraz z I wojną światową i rozpadem Austro-Węgier. Najważniejsze decyzje zapadały na kongresie wersalskim. O walce o polski Spisz i Orawę w programie Radia Kraków i IPN „Pamięć Niepodległości” dyskutowali dr Marcin Jarząbek z Instytutu Historii UJ i dr Michał Wenklar naczelnik Biura Badań Historycznych Oddziału IPN w Krakowie.


Audycja Radia Kraków z cyklu „Pamięć Niepodległości”, autorstwa red. Jolanty Drużyńskiej. O reformie rolnej w II RP rozmawiają historycy: dr hab. Janusz Mierzwa (Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego) i dr Marcin Chorązki (Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej IPN w Krakowie). 74 proc. społeczeństwa na początku istnienia II RP mieszkało na wsi. 63 proc. utrzymywało się z pracy na roli. A przy tym zaledwie 0,25 proc. posiadało większość ziemi, czyli ok. 4 622 tys. hektarów, które tworzyły majątki ziemskie. Od początku istnienia wolnej Polski jednym z najważniejszych zadań było przeprowadzenie zmian w strukturze posiadania ziemi na wsi. Rząd Władysława Grabskiego przedstawił projekt reformy rolnej, która została przyjęta przez Sejm 28 grudnia 1925 r.


Gdy podczas II wojny światowej Niemcy rozpoczęli masową eksterminację ludności żydowskiej, wielu polskich sąsiadów i przyjaciół pospieszyło Żydom z pomocą. Audycje Radia Kielce poświęcone są lokalnym bohaterom. W każdym odcinku przybliżamy wybrane historie rodzin, które udzielały pomocy. Każda z audycji opatrzona jest komentarzem historyków: Ewy Kołomańskiej z Muzeum Wsi Kieleckiej i dr Tomasza Domańskiego z Delegatury IPN w Kielcach.


O powstaniu, zamknięciu i powrocie „Tygodnika Powszechnego” w programie IPN i RK „Pamięć Niepodległości” dyskutowali Henryk Woźniakowski, prezes Społecznego Instytutu Wydawniczego Znak oraz Roman Graczyk, publicysta związany zawodowo z Oddziałem IPN w Krakowie, autor m.in. książki „Cena przetrwania? SB wobec Tygodnika Powszechnego”. Program prowadziła Jolanta Drużyńska.


Milenium Chrztu Polski miało przypominać o przynależności naszego kraju do kręgu cywilizacji chrześcijańskiej i wskazywać, że komunizm jest rzeczywistością narzuconą siłą. O narastaniu konfliktu między peerelowską władzą a Kościołem i ich milenijnej konfrontacji, w programie Radia Kraków i IPN, dyskutowali dr Łucja Marek z Oddziałowego Biura Badań Historycznych w Krakowie i bp Tadeusz Pieronek. Rozmowę prowadziła Jolanta Drużyńska. 


Wiadomość o brutalnym pobiciu studentów przez milicję 8 marca 1968 r. podczas wiecu na Uniwersytecie Warszawskim przedostała się bardzo szybko do innych ośrodków akademickich. Początkowo protesty miały charakter solidarnościowy ze studentami warszawskimi, a potem stopniowo nabierały charakteru walki m in. o wolność zgromadzeń, wolność słowa, wolność zrzeszania się… O wydarzeniach sprzed 50 lat w programie Radia Kraków i Oddziału IPN w Krakowie – „Pamięć Niepodległości" mówili dr Rafał Opulski z Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Krakowie i Jacek Smagowicz uczestnik Marca ’68, późniejszy działacz „Solidarności”. Program prowadziła Jolanta Drużyńska.


Odkąd abp Karol Wojtyła został mianowany kardynałem (w połowie 1967 r.), stał się automatycznie bardzo ważną figurą w politycznej rozgrywce komunistów z Kościołem w Polsce. O ważnych wydarzeniach w życiu Kościoła, Polski i Krakowa w latach 60. XX wieku w programie Radia Kraków i IPN „Pamięć Niepodległości” 14 lutego 2018 r. rozmawiali bp Tadeusz Pieronek, Marek Lasota –historyk, dyrektor Muzeum AK oraz dr Łucja Marek z Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Krakowie. Program prowadziła Jolanta Drużyńska.


Ani jedno założenie dworskie nie dochowało się do naszych czasów w całości. Nie ma centrum badań i dokumentacji historii ziemian i ich siedzib oraz obyczajów. O ziemiaństwie polskim w XX wieku mówią: dr Agnieszka Łuczak z poznańskiego oddziału IPN, kurator wystawy „Europa w rodzinie. Ziemiaństwo polskie w XX wieku” i dr Marcin Chorązki z Oddziału IPN w Krakowie.


Czystki etniczne w czasie II wojny światowej i po jej zakończeniu. O tragicznych losach Polaków i Węgrów mówią dr Karol Biernacki, honorowy konsul RP w Szegedzie i dr Mariusz Krzysztofiński z rzeszowskiego IPN.


Działalność wywiadowczą prowadziło bardzo wiele siatek wywodzących się ze struktur Polskiego Państwa Podziemnego, ale także tych, które powstały już po jego likwidacji. Jaką wartość dla konspiracji w kraju i rządu polskiego na uchodźstwie oraz sztabowców NATO miały informacje zdobywane przez polskich wywiadowców? Dyskutują historycy: prof. Piotr Niwiński z Uniwersytetu Gdańskiego i gdańskiego IPN oraz dr Wojciech Frazik z IPN w Krakowie.


Musiały porzucić przyzwyczajenia i role, jakie wyznaczała im tradycyjna żydowska kultura, a często i rodzinę . O losie żydowskich kobiet w czasach pogardy rozmawiają: dr Zofia Radzikowska, prawniczka, działaczka opozycji demokratycznej w czasach PRL, członkini społeczności żydowskiej Krakowa, dr Martyna Grądzka-Rejak, historyk związana z warszawskim IPN, autorka książki „Kobieta żydowska w okupowanym Krakowie 1939-1945” oraz prof. Mariusz Wołos z Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie.


Komunizm, chadecja i trzy powojenne tygodniki katolickie. O „arystokratycznym” Krakowie i „odważnej” Warszawie rozmawiają historyk Kościoła i historyk idei prof. Piotr. H. Kosicki oraz publicysta i politolog Roman Graczyk z krakowskiego IPN.


„Istnieją tylko trzy świętości: Bóg, Ojczyzna i Matka” - pisał w więziennym grypsie do syna, skazany na karę śmierci Łukasz Ciepliński, prezes IV Zarządu WiN. O poświęceniu i cierpieniu, pamięci i zapomnieniu mówi Elżbieta Jakimek-Zapart z krakowskiego IPN, autorki książki „Nie mogłem inaczej żyć. Grypsy Łukasza Cieplińskiego z celi śmierci”.


Jak Rosja Sowiecka ograła legalny rząd RP i zablokowała utworzenie przez aliantów drugiego frontu na Półwyspie Bałkańskim. Czy Polska miała jakieś szanse na zmianę swojego powojennego losu? Dyskutują: prof. Marek Kornat z Instytutu Historii PAN w Warszawie i dr Maciej Korkuć z krakowskiego IPN.


O wydarzeniach Poznańskiego Czerwca i poprzedzającej je sytuacji społeczno-politycznej w kraju mówi historyk dr Michał Wenklar z krakowskiego IPN.


O kulisach wydarzeń z 13 maja 1981 r., zaangażowaniu w zamach na Jana Pawła II tajnych służb państw bloku wschodniego i śledztwie IPN mówi dr hab. Filip Musiał, dyrektor krakowskiego IPN, historyk, politolog, profesor Akademii Ignatianum w Krakowie.


Wydawałoby się, że o partyzantce w czasie okupacji i oddziałach niepodległościowych wiemy już bardzo dużo, ale wciąż wychodzą z cienia nowe fakty. O czasach, gdy bohaterstwo miesza się ze zbrodnią dyskutują: Jerzy Wójcick, dziennikarz, autor książki „Oddział. Między AK a UB – historia żołnierzy Łazika” i Dawid Golik z krakowskiego IPN, historyk, politolog, autor wielu publikacji i książek o podziemiu niepodległościowym i partyzantce na Sądecczyźnie.


Nie wiadomo, ile ich było, w większości nieznane są rozkazy powołujące je do życia. Utajnione nawet dla swoich oddziały prowokacyjne, podszywające się pod te niepodległościowe, były jednak faktem. O ich działalności opowiada dr Maciej Korkuć z krakowskiego IPN.


Szwadrony śmierci w latach 40. i 50. XX wieku, OAS - organizacja Anty Solidarność, Departament IV SB, „komando śmierci” - policja polityczna PRL odpowiedzialna były za szantaże, groźby, napady, pobicia i zabójstwa działaczy opozycji. O szczegółach mówi Patryk Pleskot, historyk związany z warszawskim IPN, politolog i wykładowca w Państwowej Wyższej Zawodowej w Oświęcimiu, autor książki „Zabić”, traktującej o mordach politycznych w PRL i na początku III RP.


Za działalność i swoje poglądy byli więzieni i szykanowani. Na koncie mają wyroki śmierci, zamienione na dożywocie albo wieloletnie pobyty w więzieniu. Blokowano im dostęp do studiów, zawodowe awanse, nie wydawano książek, nie wystawiano obrazów. Rozmowa Elżbiety Jakimek-Zapart z krakowskiego IPN, Iwona Siwek-Front, artystka plastyk z Krakowa i Dorota Korohoda z krakowskiego IPN.


O młodzieżowej kontrkulturze w PRL i walce „ludowej władzy” z młodymi buntownikami dyskutują historycy: Bogusław Tracz z katowickiego IPN, autor książki „Hippiesi, kudłacze, chwasty. Hipisi w Polsce w latach 1967-1975” oraz prof. Ryszard Terlecki, znany polityk prawicy, a na przełomie lat 60. i 70. XX wieku nieformalnym przywódcą krakowskich hipisów.


O politycznych przesłaniach budowy pierwszego miasta socjalizmu w Polsce, o komunistycznej indoktrynacji, próbach oporu mieszkańców i Kościoła wobec socrealistycznej rzeczywistości oraz o działaniach tajnej policji politycznej rozmawiają krakowscy historycy: prof. Jacek Chrobaczyński z Uniwersytetu Pedagogicznego, Wojciech Poduchowski z krakowskiego IPN, autor książki „Nowa Huta nieznana i tajna” oraz o. Korneliusz Jackiewicz, cysters.


Rozmawiają: Andrzej Pilecki, syn rotmistrza oraz Jacek Pawłowicz, autor albumu, wydanego przez IPN.


Oddział, w którym służył nazywano bandą, a działalność niepodległościową przedstawiano jako kryminalną. W 1949 r. komunistyczne władze skazały na karę śmierci 35-letniego ks. Gurgacza. Wyrok wykonano strzałem w tył głowy w więzieniu przy ul. Montelupich w Krakowie. Rozmowa autorów książek o ks. W. Gurgaczu, historyków z krakowskiego IPN: dr. hab. Filipa Musiała i dr. Dawida Golika.


Spotkanie z cyklu Krakowska Loża Historii Współczesnej poświęcone publikacji prof. Piotra Franaszka pt. „Jagiellończyk. Działania Służby Bezpieczeństwa wobec Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 80. XX wieku".


Ludobójstwo - tak badacze określają zbrodnie popełnioną przez ukraińskich nacjonalistów na polskiej ludności wschodnich województw II RP w czasie II wojny światowej. Apogeum tych wydarzeń przypadło na rok 1943. Rozmawiają: prof. Andrzej Zięba i ks. Prof. Józef Marecki.


Rozmowa z dr. Maciejem Korkuciem z krakowskiego IPN o Polakach, ratujących podczas wojny swoich żydowskich sąsiadów.


Zbiór audycji z cyklu „Pamięć Niepodległości” Radia Kraków i Instytut Pamięci Narodowej. Traktują o najważniejszych wydarzeniach na szlaku walki o wolną Polskę. Można ich słuchać do listopada 2018 r., w każdą drugą środę miesiąca po godzinie 21.05. Rozmowy historyków i świadków historii wzbogacone są dokumentami i dźwiękowymi materiałami archiwalnymi.


Jaką politykę historyczną prowadzą nasi sąsiedzi oraz inne liczące się dla nas państwa? Jakie wiążą się z tym wyzwania dla polskiej polityki historycznej? Na te i inne pytania odpowiada dr hab. Filip Musiał, dyrektor krakowskiego oddziału IPN i profesor Akademii Ignatianum.


Jaką rolę ziemianie odgrywali w czasach II Rzeczypospolitej? Jakie były ich losy pod okupacją niemiecką i sowiecką? Jak zostali potraktowani przez komunistyczne władze? Co mogą wnieść do Polski współczesnej? Mówi dr Marcin Chorązki, historyk z krakowskiego IPN.


Działa w gmachu na rogu ulic Dunajewskiego i Garbarskiej. Czym się zajmuje? Wyjaśnia dr Wojciech Frazik, historyk, z krakowskiego IPN.


Jak rzeczywistość stosunków polsko-żydowskich pod okupacją niemiecką ma się do powojennych narracji opisujących Polaków jako „wspólników” sprawców holokaustu i urodzonych antysemitów? Dlaczego światowe media wciąż używają sformułowania „polskie obozy śmierci”? Jak państwo polskie może temu przeciwdziałać? Mówi dr Joanna Lubecka, historyk, wykładowca Akademii Ignatianum, pracownik krakowskiego IPN.


Czym jest polityka historyczna, zwana także polityką pamięci? Na czym polega, czemu ma służyć i kto jest zobowiązany do jej prowadzenia? Czy Polska miała w przeszłości i czy ma obecnie jakąś politykę historyczną i jak nasze dokonania w tej dziedzinie prezentują się na tle dorobku sąsiadów, zwłaszcza niemieckich? Mówi dr Joanna Lubecka, historyk, wykładowca Akademii Ignatianum, pracownik krakowskiego IPN.


Dla jednych był to koniec komunizmu w Polsce – jak to ujęła wówczas Joanna Szczepkowska. Dla innych ta data symbolizuje ocalenie wpływów oraz przywilejów komunistów mimo zmiany ustroju. Rozmowa z dr. Jarosławem Szarkiem, prezesem IPN.

do góry