81 lat temu, 4 września 1939 r., w okolicach Chrzanowem i Alwerni trwały walki między wycofującymi się oddziałami GO „Jagmin” gen. bryg. Jana Jagmina-Sadowskiego (23. Dywizja Piechoty, 55. Dywizja Piechoty Rezerwowa) i oddziałami niemieckiej 5. Dywizji Pancernej i 28. Dywizji Piechoty. Boje toczyły się m.in. w rejonie Bolęcina, Piły Kościeleckiej i Płazy, w których broniły się oddziały 11. pułku piechoty. Niemcy zmusili do odwrotu obrońców pierwszej linii, po czym zostali zatrzymani w rejonie Alwerni.
Podczas działań wojennych poległo około 60 polskich żołnierzy, ponadto już po zakończeniu walk Niemcy zamordowali ośmiu cywilów. W 1950 r. dokonano akcji komasacji grobów, przenosząc szczątki poległych do kwatery wojennej na cmentarzu w Chrzanowie. Relacje wskazywały jednak, że w lasach w okolicach Płazy wciąż znajdują się groby obrońców.
Na podstawie wskazań miejscowej ludności w dniach 10-14 sierpnia 2020 r. zespół Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN prowadził prace poszukiwawcze w rejonie Płazy, podczas których przebadano dwie potencjalne lokalizacje mogił. Niestety nie natrafiono na ślady pochówków.
-
Poszukiwania prowadzone przez IPN w rejonie Płazy. Fot. Marta Gorajczyk (IPN) -
Poszukiwania prowadzone przez IPN w rejonie Płazy. Fot. Marta Gorajczyk (IPN) -
Poszukiwania prowadzone przez IPN w rejonie Płazy. Fot. Marta Gorajczyk (IPN) -
Strzelec Franciszek Warzecha, żołnierz 11. pułku piechoty pochodzący z Płazy, poległy 4 września 1939 r. w rodzinnej miejscowości. Fot. Ze zbiorów rodzinnych -
Kapliczka w Płazie, pierwotne miejsce pochówku części żołnierzy WP poległych w 1939 r. Fot. Krzysztof Pięciak (IPN) -
Załoga czołgu Panzer IV z niemieckiej 5. Dywizji Pancernej podczas przerwy w marszu między Oświęcimiem a Krakowem. Fot. ze zbiorów IPN