Konferencja naukowa o bezpiece w PRL i innych krajach bloku sowieckiego

Konferencja zorganizowana przez Oddział IPN w Krakowie i redakcję rocznika „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989” była drugim z cyklu przedsięwzięć naukowych poświęconych komunistycznemu aparatowi represji. Naukowcy z całej Polski zaprezentowali niezbadane dotychczas zagadnienia relacji policji politycznej z innymi instytucjami państwa komunistycznego – partią, administracją komunistyczną, sowieckimi służbami, w tym także służbami tzw. demoludów, „ludowego” wojska, prokuraturą, sądami cywilnymi i wojskowymi oraz aparatem wyznaniowym. Obrady otworzył zastępca prezesa IPN dr hab. Karol Polejowski, a pierwszy panel dyskusyjny poprowadził dr hab. Filip Musiał, dyrektor krakowskiego oddziału Instytutu.

Czwartek 26 maja 2022

godz. 10.00 – otwarcie konferencji, zastępca prezesa IPN dr hab. Karol Polejowski

► 10.10-12.10 – Panel I: UB/SB – SŁUŻBY SOWIECKIE
moderator dr hab. Filip Musiał, prof. AIK (OIPN w Krakowie, Akademia Ignatianum w Krakowie, Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL)

10.10-10.30 – dr Artur Podgórski (Żydowski Instytut Historyczny)
Komunikat nr II. Działania Komitetu Bezpieczeństwa Narodowego przy Radzie Ministrów ZSRR na terenie Polski „ludowej”
10.30-10.50 – dr Witold Bagieński (IPN)
Współpraca Departamentu I MSW z I Zarządem Głównym KGB (1956-1990)
10.50-11.10 – Bartosz Kapuściak (OIPN w Katowicach, Wojskowe Biuro Historyczne)
Próba współpracy kontrwywiadu Sił Zbrojnych PRL z III Zarządem KGB w okresie kierowania organami WSW przez gen. bryg. Aleksandra Kokoszyna
11.10-11.30 – przerwa

► 11.30-12.30 – Panel II: UB/SB – SŁUŻBY BLOKU SOWIECKIEGO
moderator dr hab. Cecylia Kuta (OIPN w Krakowie, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II)

11.30-11.50 – dr Aleksandra Sylburska (Uniwersytet Łódzki)
Współpraca MSW PRL i MSW WRL w epoce Gierka (1970–1980)
11.50-12.10 – dr Monika Komaniecka-Łyp (OIPN w Krakowie)
Współpraca Biura „B” MSW ze służbami bezpieczeństwa „demoludów”
12.10-12.30 – Janusz Oszytko (Delegatura IPN w Opolu)
Ograniczone zaufanie Sowietów do polskich kursantów KGB, czyli kilka słów o zabezpieczeniu wyjazdów szkoleniowych ze strony wojskowych służb bezpieczeństwa – przypadek opolskiego oficera WSW
12.30-13.10 – przerwa

► 13.10-14.30 – Panel III: UB/SB – PARTIA – ADMINISTRACJA KOMUNISTYCZNA
moderator dr Michał Wenklar (OIPN w Krakowie, Akademia Ignatianum w Krakowie)

13.10-13.30 – dr Bogusław Tracz (OIPN w Katowicach)
Relacje SB z Komitetem Wojewódzkim PZPR w Katowicach wobec masowej emigracji do Republiki Federalnej Niemiec w latach siedemdziesiątych XX wieku
13.30-13.50 – Piotr Borysiuk (Archiwum Komendy Głównej Policji)
Biuro „C” MSW a Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych w latach 1976–1990. Wzajemne relacje i zależności. Polityka kierownictwa archiwów SB wobec archiwów państwowych
13.50-14.10 – dr hab. Robert Klementowski, prof. Uniwersytetu Wrocławskiego
Koegzystencja – nadzór – rywalizacja. Aparat bezpieczeństwa wobec kadr zarządzających gospodarką w Polsce Ludowej
14.10-14.30 – dr Wojciech Paduchowski (OIPN w Krakowie)
Państwowa Komisja Planowania a SB w latach siedemdziesiątych XX wieku
14.30-15.00 – przerwa

► 15.00-16.10 – Panel IV: UB/SB – MILICJA OBYWATELSKA – „LUDOWE” WOJSKO POLSKIE
moderator dr Wojciech Frazik (OIPN w Krakowie)

15.00-15.20 – dr Tomasz Gałwiaczek (Delegatura IPN w Opolu)
UB i MO na Dolnym Śląsku w latach 1945–1947. Współpraca czy rywalizacja?
15.20-15.40 – dr Dominik Szulc (Polska Akademia Nauk)
Dwa żywioły? Żołnierze „ludowego” Wojska Polskiego wobec funkcjonariuszy Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Kraśniku w latach 1944-1945
15.40-15.50 – dr hab. Karol Polejowski (IPN)
Komunikat o współpracy wojska ludowego z UB i MO w zwalczaniu podziemia na Pomorzu w latach 1946-1947
15.50-16.10 – Janusz Kowalczyk (OIPN w Rzeszowie)
Komunistyczne pacyfikacje Rzeszowszczyzny przez połączone siły aparatu represji (KBW, KWMO, WUBP) w okresie poprzedzającym „referendum ludowe” w 1946 r.

Piątek 27 maja 2022

► 9.00-10.20 – Panel V: UB/SB – PROKURATURA – SĄDY CYWILNE I WOJSKOWE
moderator dr hab. Łucja Marek (OIPN w Krakowie)

9.00-9.20 – dr hab. Adam Dziurok, prof. UKSW (OIPN w Katowicach, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego)
Relacje UB i MO z prokuraturami na terenie województwa śląskiego w latach 1945-1947
9.20–9.40 – Paweł Sztama (IPN, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej)
Współpraca pionu śledczego MBP z Naczelną Prokuraturą Wojskową w latach 1944–1954. Zapisy prawne a rzeczywistość
9.40-10.00 – dr Bożena Koszel-Pleskaczuk (OIPN w Białymstoku)
Współpraca Wojskowej Prokuratury Garnizonowej w Białymstoku z miejscowymi organami aparatu represji w latach 1981-1983
10.00-10.20 – dr Dominika Pasich (OIPN w Krakowie)
Relacje aparatu bezpieczeństwa z wojskowym sądownictwem i prokuraturą w Krakowie na przykładzie organizacji „Armia Podziemna” z Wolbromia
10.20-10.50 – przerwa

► 10.50-11.30 – Panel VI: UB/SB – APARAT WYZNANIOWY
moderator dr hab. Władysław Bułhak (IPN)

10.50-11.10 – dr hab. Mariusz Krzysztofiński (OIPN w Rzeszowie)
Funkcjonariusze – tłumacze Departamentu IV SB MSW i ich udział we współpracy z tajnymi służbami państw bloku sowieckiego
11.10-11.30 – Daniel Białecki (IPN)
Zapisy ze współpracy między Urzędem do Spraw Wyznań PRL a Państwowym Urzędem do spraw Kościelnych WRL w materiałach dla Departamentu IV MSW za lata 1968-1981
11.30 – zamknięcie obrad