Nawigacja

Aktualności

Uczestnicy wyprawy akademickiej z Krakowa uczcili pamięć Polaków więzionych w Sachsenhausen

Zastępca prezesa IPN dr Mateusz Szpytma dołączył do wyprawy „Śladami Sonderaktion Krakau – in memoriam prof. Andrzeja Małeckiego”.

Uczestnicy wyprawy akademickiej przybyli 16 listopada 2019 r. do byłego niemieckiego obozu koncentracyjnego Sachsenhausen. Ze stacji kolejowej Sachsenhausen Nord Banhoff – miejsca, gdzie Niemcy przywieźli w 1939 r. aresztowanych krakowskich profesorów – przeszli do dawnego obozu koncentracyjnego. Zwiedzili muzeum, byli m.in. w miejscu, w którym przetrzymywano komendanta głównego AK, gen. Stefana Roweckiego „Grota”.

W dawnej obozowej pralni abp szczecińsko-kamieniecki Andrzej Dzięga odprawił mszę świętą. Po nabożeństwie uczestnicy wyprawy przeszli w miejsce, w którym wykonywano egzekucję więźniów oraz tam, gdzie stały baraki nr 45 i 46. To w nich więziono krakowskich profesorów. Po Apelu Pamięci rozsypano ziemię przywiezioną z Krakowa, spod Dębu Pamięci przed Collegium Novum UJ. Dr Szpytma złożył wiązankę kwiatów. Kwiaty złożono także pod tablicą upamiętniającą profesorów oraz Polaków wiezionych w Sachsenhausen. Zwieńczeniem dnia było spotkanie w ambasadzie RP w Berlinie. Po nim uczestnicy wyprawy pojechali do Monachium.

17 listopada 2019 r., w kolejnym dniu wyprawy akademickiej, jej uczestnicy zwiedzili Norymbergę. Byli m.in. w miejscu, w którym przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym odbywał się proces niemieckich zbrodniarzy wojennych. W dawnym niemieckim obozie koncentracyjnym Dachau (pod Monachium), na miejscu baraku nr 23, gdzie więzieni byli polscy profesorowie oraz na miejscu baraku 28 złożyli kwiaty, zapalili znicze i zmówili modlitwę. Mszę świętą w intencji profesorów, jezuitów oraz innych więźniów odprawiono w klasztorze karmelitanek bosych przy obozie. W polskim konsulacie w Monachium naczelnik Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN w Krakowie Michał Masłowski przekazał materiały edukacyjne dla Polonii (książki, przewodniki, albumy i płyty z pieśniami patriotycznymi „Nad nami Orzeł Biały”).

Trasa ostatniego dnia wyprawy akademickiej śladami Sonderaktion Krakau (18 listopada 2019 r. ) wiodła do zespołu byłych niemieckich obozów koncentracyjnych Mauthausen-Gusen. Marta Gammer oprowadziła grupę z Krakowa po miejscu pamięci (dawne krematorium w Gusen oraz kamieniołom i obóz w Mauthausen). Przedstawiciele wyprawy zapalili znicze w miejscu upamiętniającym  polskie ofiary, pod tablicą poświęconą prof. Wiktorowi Ormickiemu, a także rozsypali w komorze krematorium ziemię spod Dębu Wolności, rosnącego przed Collegium Novum UJ. Na tzw. schodach śmierci Monika Małecka i Michał Masłowski zapalili znicz i odmówili modlitwę za pomordowanych.

Edukacyjny wyjazd do Niemiec, zorganizowany przez Stowarzyszenie Ne Cedat Academia i Oddział IPN w Krakowie, rozpoczął się 14 listopada 2019 r. od mszy św. w kolegiacie św. Anny, po której specjalnego błogosławieństwa udzielił uczestnikom wyprawy metropolita krakowski abp Marek Jędraszewski. W gmachu Collegium Novum UJ, w legendarnej sali wykładowej nr 56 im. J. Szujskiego, spotkali się oni z byłym rektorem AGH prof. Bronisławem Barchańskim.

W kolejnym dniu wyprawy we Wrocławiu przy ul. Świebodzkiej, pod murami więzienia, w którym przetrzymywano stu więźniów Sonderaktion Krakau, odbyła się uroczystość z udziałem przedstawicieli uczelni wrocławskich, krakowskich, władz miasta, pracowników IPN z oddziałów we Wrocławiu i Krakowie, przedstawicieli 22 AWŚSK i Ne Cedat Academia. Po złożeniu kwiatów pod tablicą upamiętniającą więźniów uczestnicy wyprawy zwiedzili budynek więzienia.

Kolejnym punktem programu było złożenie wieńców pod pamiątkową tablicą na murze więzienia przy ul. Kleczkowskiej, gdzie przetrzymywano kolejnych 70 więźniów. Krakowski IPN reprezentowali Michał Masłowski, Dariusz Gorajczyk, Katarzyna Łysak, Marcin Chorązki i Ryszard Kotarba. Przedsięwzięcie objął patronatem rektor Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie prof. Tadeusz Słomka.

Celem wyprawy jest uczczenie 80. rocznicy podstępnego uwięzienia profesorów krakowskich uczelni i wywiezienia ich przez Niemców do obozów koncentracyjnych Sachsenhausen i Dachau. Podobnie jak poprzednie wyprawy, których inicjatorem był zmarły w marcu 2019 r. prof. Małecki, założyciel Stowarzyszenia, także obecny wyjazd jest połączony z opisem historycznym poszczególnych etapów martyrologii krakowskich uczonych, prelekcjami, projekcją filmów i wspomnień. W wyprawie biorą udział naukowcy z krakowskich uczelni, studenci, członkowie rodzin aresztowanych profesorów, młodzież licealna, pracownicu IPN i dziennikarze. Trasa wiedzie z Krakowa przez Wrocław do Sachsenhausen i Dachau.

Wyprawy akademickie do miejsc kaźni polskich uczonych, które Stowarzyszenie Ne Cedat Academia organizuje od 20 lat mają szeroki wymiar edukacyjny, co zostało docenione nagrodą Fundacji Pro Publico Bono w 2005 r. Widocznym śladem wypraw jest tablica przy Dębie Wolności przed Collegium Novum UJ, pod którą znajduje się ziemia przywieziona przez ich uczestników z miejsc martyrologii polskich uczonych.

Krakowski IPN współorganizuje  wyprawę. Jej mecenasami są: Fundacja Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych, Kraków Airport im. Jana Pawła II, Fundacja im. Zofii i Jana Włodków oraz Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie.

do góry