Nawigacja

Aktualności

Jan Borek ps. „Jastrząb” (1924-1946)

Partyzant Armii Polskiej w Kraju

Urodził się 16 grudnia 1924 r. w Lubatowej w pow. krośnieńskim. Był synem Cypriana (żołnierza I wojny światowej oraz wojen polsko-ukraińskiej i polsko-bolszewickiej, działacza PSL) i Agaty z d. Turek.

Podczas okupacji niemieckiej przypuszczalnie współpracował z lokalnymi strukturami konspiracyjnymi. W 1944 r. rozpoczął służbę w 18. pułku piechoty 6. Dywizji Piechoty „ludowego” Wojska Polskiego. Początkowo stacjonował w Rzeszowie, następnie Przemyślu, po czym wraz z jednostką znalazł się na froncie. Uczestniczył w walkach z Niemcami, m.in. w zdobywaniu Kołobrzegu. W tym czasie jego ojciec Cyprian, który w 1939 r. walczył w szeregach batalionu ON „Krosno” i znalazł się w niewoli sowieckiej, został żołnierzem II Korpusu Polskiego i brał udział w walkach m.in. pod Monte Cassino.

Po zakończeniu działań wojennych Jan Borek wraz ze swoją jednostką znalazł się w rejonie Krakowa. Zdezerterował 18 sierpnia 1946 r. i dołączył do oddziału partyzanckiego Armii Polskiej w Kraju krypt. „Churagan” (zapisywanego w ten sposób dla odróżnienia od innego oddziału noszącego tę samą nazwę), dowodzonego przez sierż. Jana Ziomkowskiego „Śmiałego” i działającego w górskich okolicach Beskidu Małego. W konspiracji działał pod pseudonimem „Jastrząb” i został awansowany – zapewne ze względu na doświadczenie wojenne – do stopnia kaprala. Uczestniczył w akcjach wymierzonych w żołnierzy WP, funkcjonariuszy MO, członków PPR i współpracowników komunistów. Partyzanci prowadzili także kolportaż ulotek i odezw o treści antykomunistycznej.

Zginął 24 października 1946 r. w wyniku nieszczęśliwego wypadku. Ciężko ranny został przeniesiony do leżących w pobliżu obozowiska zabudowań przysiółka Sadyba (część miejscowości Targanice) na zboczach góry Leskowiec, gdzie wkrótce zmarł. Pochowany przez towarzyszy broni z honorami w leśnej mogile pod szczytem Leskowca. Po jego śmierci sierż. „Śmiały” napisał do rodziny: „W dniu dzisiejszym zasnął snem wiecznym kapr. Borek (…) złożył swe życie jako bohater i obrońca kraju w oddziale partyzanckim Churagan”.

Szczątki Jana Borka odnaleziono podczas prac poszukiwawczych prowadzonych przez IPN w lipcu 2019.

  • Jan Borek ps. „Jastrząb” (1924-1946). Fot. ze zbiorów rodzinnych
    Jan Borek ps. „Jastrząb” (1924-1946). Fot. ze zbiorów rodzinnych
  • Orzeł wz.19 z rogatywki Jana Borka „Jastrzębia” odnaleziony podczas prac poszukiwawczych. Fot. A. Wojciechowska (IPN)
    Orzeł wz.19 z rogatywki Jana Borka „Jastrzębia” odnaleziony podczas prac poszukiwawczych. Fot. A. Wojciechowska (IPN)
  • List napisany przez sierż. Jana Ziomkowskiego „Śmiałego” do rodziny Jana Borka. Fot. ze zbiorów rodzinnych
    List napisany przez sierż. Jana Ziomkowskiego „Śmiałego” do rodziny Jana Borka. Fot. ze zbiorów rodzinnych
  • Legitymacja partyzancka kpr. Jana Borka „Jastrzębia”. Fot. ze zbiorów rodzinnych
    Legitymacja partyzancka kpr. Jana Borka „Jastrzębia”. Fot. ze zbiorów rodzinnych
  • Grób pod szczytem Leskowca podczas prac poszukiwawczych. Fot. A. Wojciechowska (IPN)
    Grób pod szczytem Leskowca podczas prac poszukiwawczych. Fot. A. Wojciechowska (IPN)
do góry